Banking & Personal Finance

RBI નું નવું પગલું તમારા માટે ગેમ-ચેન્જર સાબિત થઈ શકે છે. તમારો ક્રેડિટ સ્કોર હવે મહિનામાં એક વાર નહીં, પણ દર 7 દિવસે અપડેટ થશે! આનો અર્થ એ છે કે તમારી નાણાકીય પ્રવૃત્તિની અસર હવે વાસ્તવિક સમયમાં દેખાશે.જો તમે ક્રેડિટ કાર્ડનો ઉપયોગ કરો છો, EMI ચૂકવો છો, અથવા નવી લોન લેવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો RBI નું નવીનતમ પગલું ગેમ ચેન્જર સાબિત થઈ શકે છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા દેશના ક્રેડિટ સ્ટ્રક્ચરને વધુ મજબૂત અને પારદર્શક બનાવવા માટે મોટા ફેરફારો કરી રહી છે. તમારો ક્રેડિટ સ્કોર હવે મહિનામાં માત્ર એક વાર નહીં, પરંતુ દર સાત દિવસે અપડેટ કરવામાં આવશે.

આ પગલાથી લાખો લોકોને રાહત મળશે જેમની લોન પહેલા અટવાઈ ગઈ હતી કારણ કે બેંકો તેમના ક્રેડિટ સ્કોર્સના નવીનતમ અપડેટ્સની રાહ જોતી હતી. હવે, જેમ જેમ તમે EMI ચૂકવો છો, ક્રેડિટ કાર્ડ પેમેન્ટ ક્લિયર કરો છો અથવા નવી લોન લો છો, તે જ અઠવાડિયે રેકોર્ડ તમારા રિપોર્ટમાં ઉમેરવામાં આવશે.

મોટાભાગના લોકો તેમના પૈસા અને બચત તેમના બેંક ખાતામાં રાખે છે. તેઓ તેમની બચત બેંક FD અને RD માં પણ રોકાણ કરે છે. ડિપોઝિટ ઇન્શ્યોરન્સ અને ક્રેડિટ ગેરંટી કોર્પોરેશન (DICGC) આ ડિપોઝિટ પર ₹5 લાખ સુધીનો વીમો પૂરો પાડે છે. રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (RBI) એ હવે આ ડિપોઝિટ ઇન્શ્યોરન્સમાં કેટલાક ફેરફારો કર્યા છે. તો, શું RBI એ ₹5 લાખ વીમા રકમમાં કોઈ ફેરફાર કર્યા છે? ચાલો જાણીએ.

દરેક પરિવાર આરામદાયક, સુરક્ષિત અને સુખી જીવન ઇચ્છે છે. પરંતુ આ સાથે ચોક્કસ જવાબદારીઓ અને નાણાકીય લક્ષ્યો પ્રાપ્ત કરવાની જરૂરિયાત પણ આવે છે. આ લક્ષ્યો પ્રાપ્ત કરવા અને જીવનમાં અણધાર્યા પડકારોનો સામનો કરવા માટે, બેકઅપ ફંડ અથવા કટોકટી ભંડોળ બનાવવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ એવા પૈસા છે જેનો ઉપયોગ ફક્ત ત્યારે જ થાય છે જ્યારે કોઈ અણધારી સમસ્યા અથવા ખર્ચ થાય છે.

ભારતમાં રોજગારની દુનિયા બદલાવાની છે, ખાસ કરીને પહેલીવાર કારકિર્દીની દોડમાં પ્રવેશી રહેલા યુવાનો માટે. કેન્દ્ર સરકાર તરફથી ચાર નવી શ્રમ સંહિતા 21 નવેમ્બર, 2025 ના રોજ અમલમાં આવી છે, જે 29 હાલના કેન્દ્રીય શ્રમ કાયદાઓનું સ્થાન લેશે.જો તમે તમારી પહેલી નોકરી શોધી રહ્યા છો, ઇન્ટર્નશિપ કરી રહ્યા છો, અથવા ટૂંક સમયમાં કોઈ કંપનીમાં જોડાવા જઈ રહ્યા છો, તો ભારત સરકારના નવા શ્રમ સંહિતા નોંધપાત્ર ફેરફારો લાવે છે. 21 નવેમ્બર, 2025 થી અમલમાં આવતા, ચાર નવા શ્રમ સંહિતા દેશભરમાં 29 જૂના શ્રમ કાયદાઓનું સ્થાન લેશે. આ સંહિતાને યુવાનોની કમાણી, સુરક્ષા અને રોજગાર અધિકારોને મજબૂત બનાવવા તરફ એક મુખ્ય પગલું માનવામાં આવે છે.

કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો મહિલાઓ માટે અનેક સરકારી યોજનાઓ ચલાવે છે, જેનાથી તેઓ માત્ર આર્થિક રીતે જ નહીં પણ સામાજિક રીતે પણ પોતાને અલગ પાડી શકે છે. જો તમે મહિલા છો અને વ્યવસાય શરૂ કરવા માંગો છો, તો તમે કેન્દ્ર સરકારની યોજનાનો લાભ લઈ શકો છો અને ₹500,000 સુધીની વ્યાજમુક્ત લોન મેળવી શકો છો. આ સરકારી યોજના કેન્દ્ર સરકારે રોજગાર ક્ષેત્રમાં મહિલાઓને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે શરૂ કરી હતી. તેને લખપતિ દીદી યોજના કહેવામાં આવે છે.

શું પર્સનલ લોન લેવી એ હંમેશા યોગ્ય નિર્ણય હોય છે? જો તમે પર્સનલ લોન માટે અરજી કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો વ્યાજ દર સહિત દરેક પાસાને સારી રીતે સમજવું તમારા હિતમાં છે.લગ્નનો ખર્ચ હોય, ઘરનું નવીનીકરણ હોય, તબીબી કટોકટી હોય, કે અચાનક મોટો ખર્ચ હોય જેના કારણે તમને રોકડની અછત થાય, સૌથી પહેલી વાત જે ધ્યાનમાં આવે છે તે છે "વ્યક્તિગત લોન". કોઈ ગેરંટી નથી, કોઈ કોલેટરલ નથી, અને 24-48 કલાકની અંદર તમારા ખાતામાં રોકડ જમા થઈ જાય છે - આ સુવિધા ખરેખર જીવન બચાવનાર લાગે છે. પરંતુ શું તે હંમેશા યોગ્ય નિર્ણય છે? દર વર્ષે, લાખો લોકો વ્યક્તિગત લોન લે છે, પરંતુ ઊંચા વ્યાજ દરો, EMI ના બોજ અને તેમના ક્રેડિટ સ્કોર્સ પરની અસરનો અફસોસ કરે છે. તો, પ્રશ્ન એ છે કે: વ્યક્તિગત લોન લેવી એ નફાકારક સોદો છે કે મુશ્કેલી? જો તમે વ્યક્તિગત લોન લેવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો તેની મુખ્ય વિચારણાઓ અને ફાયદા અને ગેરફાયદાને સમજવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે જેથી તમારી નાણાકીય યોજના સુરક્ષિત અને સંતુલિત રહે.

લોકોને તેમના મોબાઇલ ફોન પર RBI તરફથી હોવાનો દાવો કરતા વૉઇસમેઇલ મળી રહ્યા છે, જેમાં તેમને ચેતવણી આપવામાં આવી રહી છે કે તેમના બેંક ખાતા બ્લોક કરવામાં આવશે.ભારતીય રિઝર્વ બેંક દેશના સામાન્ય નાગરિકોને શિક્ષિત કરવા માટે "RBI કહતા હૈ" નામનું જાગૃતિ અભિયાન ચલાવી રહી છે. આ અભિયાન હેઠળ, RBI દેશના બેંક ખાતાધારકોને જાગૃત કરવા માટે WhatsApp પર સંદેશા મોકલતી રહે છે. આ દરમિયાન, લોકોના મોબાઇલ ફોન પર RBI ના નામે વૉઇસમેલ્સ આવી રહ્યા છે. આ વૉઇસમેલ્સમાં, લોકોને ચેતવણી આપવામાં આવી રહી છે કે તેમના બેંક ખાતા બ્લોક કરવામાં આવશે. વૉઇસમેલ્સમાં કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તમારા ક્રેડિટ કાર્ડનો ઉપયોગ છેતરપિંડીની પ્રવૃત્તિઓમાં કરવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે તમારું બેંક ખાતું બ્લોક કરવામાં આવશે.

આવકવેરા અધિનિયમ, 2025 12 ઓગસ્ટના રોજ સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આવકવેરા કાયદા હેઠળ લાગુ પડતા તમામ ફોર્મ, જેમ કે TDS ત્રિમાસિક રિટર્ન ફોર્મ અને ITR ફોર્મ, ફરીથી બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.સેન્ટ્રલ બોર્ડ ઓફ ડાયરેક્ટ ટેક્સીસ (CBDT) ના વડા રવિ અગ્રવાલે સોમવારે જણાવ્યું હતું કે આવકવેરા વિભાગ જાન્યુઆરી સુધીમાં નવા આવકવેરા કાયદા, 2025 હેઠળ ITR ફોર્મ્સ અને નિયમોને સૂચિત કરશે. આ કાયદો 1 એપ્રિલ, 2026 થી શરૂ થતા આગામી નાણાકીય વર્ષથી અમલમાં આવશે. તેમણે કહ્યું કે વિભાગ નવા કાયદા હેઠળ પાલનને સરળ બનાવવા માટે આવકવેરા રિટર્ન ફોર્મ્સને સરળ બનાવવાનો હેતુ ધરાવે છે. નવો કાયદો લગભગ છ દાયકા જૂના આવકવેરા કાયદા, 1961 ને બદલશે. 

જો તમે સારા વળતર સાથે તમારી બચત સુરક્ષિત કરવા માંગતા હો, તો નાની બચત યોજનાઓ શ્રેષ્ઠ વિકલ્પ હોઈ શકે છે. પોસ્ટ ઓફિસ અને બેંકો દ્વારા ઉપલબ્ધ આ સરકારી યોજનાઓ માત્ર સલામત જ નથી પણ ગેરંટીકૃત વળતર અને ઘણા કિસ્સાઓમાં કર લાભો પણ આપે છે.

જો તમે તમારા મહેનતથી કમાયેલા પૈસા સુરક્ષિત રીતે વધારવા અને બેંક ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) કરતાં વધુ સારું વળતર મેળવવા માંગતા હો, તો સરકારી નાની બચત યોજનાઓ યોગ્ય વિકલ્પ છે. આ યોજનાઓ પોસ્ટ ઓફિસ અને બેંકો દ્વારા ઉપલબ્ધ છે અને રોકાણકારોને સુરક્ષિત, ફિક્સ્ડ વળતર અને ઘણા કિસ્સાઓમાં કર લાભો પ્રદાન કરે છે. 2025 માં આ યોજનાઓ પર વ્યાજ દર 7% થી 8.2% સુધીની છે, જે તેમને મોટાભાગની બેંક FD કરતાં વધુ આકર્ષક બનાવે છે. ચાલો 5 શ્રેષ્ઠ નાની બચત યોજનાઓનું અન્વેષણ કરીએ.

પીપીએફ ખાતું ૧૫ વર્ષમાં પરિપક્વ થાય છે, પરંતુ તમે ફોર્મ ભરીને તેને વધુ ૫ વર્ષ માટે લંબાવી શકો છો. પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ એટલે કે પીપીએફ એક સરકારી બચત યોજના છે. ભારત સરકારનું નાણા મંત્રાલય પીપીએફ યોજનાના વ્યાજ દર નક્કી કરે છે. હાલમાં, પીપીએફ પર 7.1 ટકા વાર્ષિક વ્યાજ આપવામાં આવી રહ્યું છે. પીપીએફ યોજનામાં, તમારે વર્ષમાં ઓછામાં ઓછા એક વખત 500 રૂપિયા જમા કરાવવા પડે છે. જો તમે ઈચ્છો તો, તમે દર વર્ષે પીપીએફ ખાતામાં એક સાથે રકમ જમા કરી શકો છો અથવા તમે વધુમાં વધુ 12 હપ્તામાં રોકાણ ચાલુ રાખી શકો છો. એક વર્ષમાં પીપીએફ ખાતામાં ઓછામાં ઓછા 500 રૂપિયા અને વધુમાં વધુ 1.50 લાખ રૂપિયા જમા કરાવી શકાય છે. જો તમે હપ્તામાં પૈસા જમા કરાવી રહ્યા છો, તો તમે ફક્ત 50 રૂપિયાનો હપ્તો કરી શકો છો.