Investment

૨૦૨૫માં મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં એકંદર રોકાણથી રોકાણકારોને મિશ્ર અનુભવો થયા છે. ઘણા ઇક્વિટી મ્યુચ્યુઅલ ફંડોએ જાન્યુઆરી ૨૦૨૫માં કરેલા રોકાણો પર નકારાત્મક વળતર આપ્યું છે. ૨૭૯ ઇક્વિટી ફંડમાંથી ૧૮૧એ નફો નોંધાવ્યો હતો, જ્યારે ૯૮ ફંડોએ નુકસાન નોંધાવ્યું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન, સૌથી વધુ નફો ૧૪% હતો, જ્યારે સૌથી વધુ નુકસાન ૨૦% હતું.

રોકાણમાં સમયનું જોખમ

ફિઝડોમના વીપી રિસર્ચ સાગર શિંદેએ જણાવ્યું હતું કે 20% થી 14% સુધીના વળતરમાં તફાવત બજાર મૂલ્યાંકન, ક્ષેત્ર પરિભ્રમણ અને સમયની સંવેદનશીલતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે. તેમણે કહ્યું કે આ જરૂરી નથી કે એકમ રોકાણમાં ખામી હોય, પરંતુ તેનો અર્થ એ છે કે બધા બજાર વિભાગોમાં તકો સમાન નથી, અને ફક્ત થોડા જ લોકો પાસે શ્રેષ્ઠ તકો છે, જે યોગ્ય સમયને મહત્વપૂર્ણ બનાવે છે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે આવા સમય દરમિયાન SIP અથવા STP જેવી ક્રમિક રોકાણ વ્યૂહરચના અપનાવવાથી સમયનું જોખમ અને ભાવનાત્મક નિર્ણયો ઘટાડી શકાય છે. નકારાત્મક વળતર આપનારા મુખ્ય ફંડ્સમાં સેમ્કો ફ્લેક્સી કેપ ફંડ (–૨૦.૭૭%), LIC MF સ્મોલ કેપ ફંડ (–૧૬.૪૩%), મોતીલાલ ઓસ્વાલ ELSS ટેક્સ સેવર ફંડ (–૧૨.૬૦%) અને SBI સ્મોલ કેપ ફંડ (–૭.૮૪%)નો સમાવેશ થાય છે.

મોટા શેરોમાં થોડા અલગ અભિગમ સાથે રોકાણ કરવા માંગતા રોકાણકારો માટે, નિફ્ટી નેક્સ્ટ 50 ઇન્ડેક્સ ફંડ એક રસપ્રદ વિકલ્પ માનવામાં આવે છે. વેલ્થ મેનેજરો માને છે કે નિફ્ટી 50 ની તુલનામાં તાજેતરમાં તેના નબળા પ્રદર્શન છતાં, આ ઇન્ડેક્સ લાંબા ગાળે વધુ સારી સંતુલન અને વૃદ્ધિની તકો પ્રદાન કરી શકે છે. મહત્વપૂર્ણ વાત એ છે કે, સક્રિય ભંડોળ સાથે તેનો ઓવરલેપ ખૂબ ઓછો છે, જે પોર્ટફોલિયોને સાચું વૈવિધ્યકરણ પૂરું પાડે છે.

છેલ્લા એક વર્ષમાં, નિફ્ટી નેક્સ્ટ ૫૦ એ આશરે ૨.૨૭ ટકાનું નકારાત્મક વળતર આપ્યું છે, જ્યારે નિફ્ટી ૫૦ એ આ જ સમયગાળા દરમિયાન આશરે ૯.૬ ટકાનો વધારો કર્યો છે. જોકે, લાંબા ગાળે ચિત્ર બદલાય છે. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં, નિફ્ટી નેક્સ્ટ ૫૦ એ આશરે ૧૭.૧ ટકાનું વળતર આપ્યું છે, જે નિફ્ટી ૫૦ ના ૧૩.૪ ટકાના વળતર કરતાં વધુ સારું છે. આ જ કારણ છે કે નિષ્ણાતો તેને ટૂંકા ગાળાના દ્રષ્ટિકોણથી નહીં પણ લાંબા ગાળાના દ્રષ્ટિકોણથી જોવાની ભલામણ કરે છે. સક્રિય ભંડોળમાં હિસ્સો ઓછો હોય છે અને તેમની એક અલગ ઓળખ હોય છે.

ડીએસપી મ્યુચ્યુઅલ ફંડના પેસિવ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ્સના વડા અનિલ ઘેલાણીના જણાવ્યા અનુસાર, લાર્જ-કેપ અને ફ્લેક્સી-કેપ એક્ટિવ ફંડ્સમાં નિફ્ટી નેક્સ્ટ 50 શેરોનો હિસ્સો ઘણો ઓછો છે. કોઈપણ લાર્જ-કેપ અથવા ફ્લેક્સી-કેપ ફંડમાં તેનો મહત્તમ રોકાણ લગભગ 18% સુધી મર્યાદિત છે. આ સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે લાર્જ-કેપ સ્પેસમાં ઇન્ડેક્સ એક અલગ જોખમ-વળતર પ્રોફાઇલ ઓફર કરે છે.

મ્યુચ્યુઅલ ફંડ SIP શરૂ કરનારાઓમાં એક સામાન્ય પ્રશ્ન એ છે કે તમારે દર મહિને કેટલું રોકાણ કરવું જોઈએ? જવાબ ફક્ત તમારા પગાર પર જ નહીં પણ તમારી ઉંમર પર પણ આધાર રાખે છે.જો તમે પહેલાથી જ મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં રોકાણ કરી રહ્યા છો અથવા એક શરૂ કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ છે કે દર મહિને કેટલું રોકાણ કરવું. જવાબ ફક્ત તમારા પગાર દ્વારા જ નહીં, પણ તમારી ઉંમર દ્વારા પણ નક્કી થાય છે. ઘણા નાણાકીય નિષ્ણાતો કહે છે કે યોગ્ય રોકાણ સૂત્ર ઉંમર સાથે બદલાય છે. તમે જેટલા નાના છો, તેટલું વધારે જોખમ અને SIP વધુ આક્રમક છે; જેમ જેમ તમે મોટા થાઓ છો, તેમ તેમ ધ્યાન સલામતી અને સ્થિરતા તરફ જાય છે.

ભારતીય શેરબજારમાં ઉથલપાથલ વચ્ચે, ઘણી મ્યુચ્યુઅલ ફંડ યોજનાઓ છે જેણે તેમના રોકાણકારોના પોર્ટફોલિયોનું સંચાલન કર્યું છે.ભારતીય શેરબજારમાં ઉતાર-ચઢાવ ચાલુ છે. શુક્રવારે, BSE સેન્સેક્સ 449.53 પોઈન્ટ (0.53%) વધીને 85,267.66 પોઈન્ટ પર બંધ થયો. તેવી જ રીતે, આજે NSE નિફ્ટી 50 ઇન્ડેક્સ પણ 148.40 પોઈન્ટ (0.57%) વધીને 26,046.95 પોઈન્ટ પર બંધ થયો. જોકે, આ વર્ષના બીજા ભાગમાં બજારે પ્રથમ છ મહિનાની સરખામણીમાં સારું પ્રદર્શન કર્યું છે. દરમિયાન, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ રોકાણકારોના પોર્ટફોલિયોમાં પણ સુધારો થયો છે. અહીં અમે તમને કેટલીક ફ્લેક્સી કેપ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ સ્કીમ્સ વિશે જણાવીશું, જેણે છેલ્લા 5 વર્ષમાં તેમના રોકાણકારોને 24.83 ટકા સુધીનું બમ્પર રિટર્ન આપ્યું છે.

આ નવેમ્બરમાં ભારતમાં ડિજિટલ સોનાની ચમક અચાનક ઓછી થઈ ગઈ. જ્યારે 2025 દરમિયાન ડિજિટલ સોનાની ખરીદી દર મહિને સતત વધી રહી હતી, ત્યારે સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) ની ચેતવણીએ રમત બદલી નાખી.ભારતમાં ડિજિટલ રોકાણ ઝડપથી વધી રહ્યું હતું, અને ખાસ કરીને ડિજિટલ સોનું એક લોકપ્રિય પસંદગી બની ગયું હતું. UPI ચુકવણીની સરળતા, નાની રકમ માટે પણ સોનું ખરીદવાની સરળતા અને સોનાની તાત્કાલિક ડિલિવરી, આ પદ્ધતિને લોકપ્રિય બનાવી. જોકે, નવેમ્બર 2025 માં પરિસ્થિતિ નાટકીય રીતે બદલાઈ ગઈ. સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) ની કડક ચેતવણી બાદ, ડિજિટલ સોનાની ખરીદીમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો, જેના કારણે રોકાણકારો રોકાણના આ નવા સ્વરૂપ વિશે મૂંઝવણમાં મુકાયા.

શું તમે જાણો છો કે SIP (સિસ્ટેમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન) માં દર મહિને ₹10,000 જેટલું ઓછું રોકાણ કરવાથી તમે લાંબા ગાળે કરોડપતિ બની શકો છો? આ પ્રશ્ન ઘણીવાર રોકાણકારોના મનમાં આવે છે.આજના સમયમાં, નાની બચત પણ સમય જતાં નોંધપાત્ર લાભો આપી શકે છે. યોગ્ય વ્યૂહરચના અને ધીરજ સાથે દર મહિને માત્ર ₹10,000 ની SIP (સિસ્ટમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ પ્લાન) શરૂ કરવાથી ભવિષ્યમાં કરોડપતિ બની શકે છે. પરંતુ કેટલો સમય? આ પ્રશ્ન વારંવાર મનમાં આવે છે. આ સ્વપ્નને વાસ્તવિકતામાં ફેરવવામાં કેટલા વર્ષો લાગશે તે સમજવા માટે ચાલો એક સરળ ગણતરીનો ઉપયોગ કરીએ.

જ્યારે બોન્ડ જારી કરવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે ઓનલાઈન ચુકવણી માટે ₹50 નું ડિસ્કાઉન્ટ પણ ઓફર કરવામાં આવ્યું હતું. આ ડિસ્કાઉન્ટને ધ્યાનમાં લેતા, નફો વધીને 340.39% થાય છે.

ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) એ 4 ડિસેમ્બર, 2017 ના રોજ જારી કરાયેલા 2017-18 સિરીઝ-X સોવરિન ગોલ્ડ બોન્ડ્સના અંતિમ રિડેમ્પશનની જાહેરાત કરી છે. 4 ડિસેમ્બર, 2025 ના રોજ, આ બોન્ડ્સ પ્રતિ યુનિટ ₹12,820 ના ભાવે રિડીમ કરવામાં આવ્યા હતા, જે ₹2,961 ના ઇશ્યૂ ભાવ કરતાં 332.96% નું મજબૂત વળતર દર્શાવે છે. આ વળતર ફક્ત સોનાના ભાવમાં થયેલા વધારાને કારણે છે અને તેમાં સમગ્ર 8 વર્ષ દરમિયાન મેળવેલી 2.5% વાર્ષિક વ્યાજ આવકનો સમાવેશ થતો નથી. જ્યારે આ બોન્ડ જારી કરવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે ઓનલાઈન ચુકવણી માટે ₹50 નું ડિસ્કાઉન્ટ પણ ઓફર કરવામાં આવ્યું હતું. આ ડિસ્કાઉન્ટને ધ્યાનમાં લેતા, ₹2,911 ની અસરકારક ઇશ્યૂ કિંમતના આધારે, ઉપજ વધીને 340.39% થાય છે.

ETF રોકાણકારોને નાની રકમથી શરૂઆત કરવાની મંજૂરી આપે છે, પરંતુ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં સામાન્ય રીતે ઊંચા લઘુત્તમ રોકાણની જરૂર પડે છે.એક્સચેન્જ-ટ્રેડેડ ફંડ્સ (ETFs) અને મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ભારતમાં બે લોકપ્રિય રોકાણ માધ્યમો છે જે રોકાણકારોને વિવિધ સિક્યોરિટીઝના પોર્ટફોલિયોમાં રોકાણ કરવાની મંજૂરી આપે છે. ETFs એ નિષ્ક્રિય રોકાણ ભંડોળ છે જે ચોક્કસ ઇન્ડેક્સ અથવા સંપત્તિને ટ્રેક કરે છે. બીજી બાજુ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ સક્રિય રીતે સંચાલિત ભંડોળ છે જેનો હેતુ બજારને હરાવીને વળતર મેળવવાનો છે. બંને રોકાણ વિકલ્પો રોકાણકારોને ઓછા ખર્ચે શેરબજારમાં રોકાણ કરવાની તક આપે છે. બંને વચ્ચે કેટલાક મુખ્ય તફાવતો છે.

ભારતની નવી પેઢી, Gen Z, ફક્ત સોશિયલ મીડિયા, ગેમિંગ અને સ્ટાર્ટઅપ્સની દુનિયામાં જ નહીં, પરંતુ રોકાણની દુનિયામાં પણ ધૂમ મચાવી રહી છે. ૧૩ થી ૨૮ વર્ષની ઉંમરના આ જૂથ, ભારતની રોકાણ માનસિકતાને એવી રીતે બદલી રહ્યા છે જેની કોઈએ કલ્પના પણ ન કરી હોય.જો તમને લાગે છે કે શેરબજાર ફક્ત શેર ખરીદવા અને વેચવા દ્વારા જ ચાલે છે, તો ભારતનો જનરલ ઝેડ તમારા વિચાર બદલવા માટે તૈયાર છે. 13 થી 28 વર્ષની આ નવી પેઢી, જૂની રોકાણ પદ્ધતિઓ છોડીને આધુનિક માર્ગો પસંદ કરી રહી છે જે તેમને સીધા શેર ખરીદ્યા વિના બજારને પ્રભાવિત કરવાની મંજૂરી આપે છે. ડિજિટલ ગોલ્ડ, ક્રિપ્ટો અને SIP એ ત્રણ શસ્ત્રો છે જેની મદદથી જનરલ ઝેડ માત્ર તેમની સંપત્તિનું નિર્માણ જ નથી કરી રહ્યું પરંતુ ભારતીય નાણાકીય બજાર માટે એક નવી દિશા પણ બનાવી રહ્યું છે.

ઓક્ટોબરમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે તેમની રોકાણ વ્યૂહરચનામાં થોડો ફેરફાર કર્યો છે. નુવામા ઇન્સ્ટિટ્યૂશનલ ઇક્વિટીઝના અહેવાલ મુજબ, ફંડ્સ પાસે રાખેલ રોકડ અને રોકડ અનામત સપ્ટેમ્બરમાં રૂ. 2.39 લાખ કરોડથી વધીને રૂ. 2.44 લાખ કરોડ થઈ ગઈ છે. આ સૂચવે છે કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ હાઉસ વર્તમાન બજારની પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને થોડી વધારાની રોકડ રાખવાનું પસંદ કરી રહ્યા છે. રોકડમાં વધારો થવાની સાથે, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે કેટલીક કંપનીઓમાં તેમના રોકાણમાં પણ વધારો કર્યો છે. અહેવાલ મુજબ, ઓક્ટોબરમાં સૌથી વધુ ખરીદી કરનારા શેરોમાં LG ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ટોચ પર હતું. ફંડ હાઉસે આ કંપનીમાં તેના રોકાણમાં લગભગ રૂ. 5,200 કરોડનો વધારો કર્યો છે.

આ પછી, ITC માં રૂ. 3,500 કરોડ અને ICICI બેંક માં રૂ. 2,400 કરોડનું વધારાનું રોકાણ કરવામાં આવ્યું છે. આ દર્શાવે છે કે ઓક્ટોબરમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે આ કંપનીઓને તેમની ટોચની પસંદગી તરીકે ગણી હતી. તે જ સમયે, ફંડ હાઉસે કેટલીક કંપનીઓમાં તેમના હોલ્ડિંગમાં ઘટાડો કર્યો છે. સૌથી મોટો ઘટાડો ભારતી એરટેલમાં થયો હતો, જ્યાં લગભગ રૂ. 2,800 કરોડનું રોકાણ ઘટાડવામાં આવ્યું હતું. એક્સિસ બેંકમાં રૂ. 2,600 કરોડ અને કોલ ઇન્ડિયામાં રૂ. 1,500 કરોડનું વેચાણ થયું હતું. આ ફેરફાર દર્શાવે છે કે ઓક્ટોબરમાં મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સે કયા ક્ષેત્રોમાં તેમનો વિશ્વાસ વધાર્યો અને કયા શેરોથી દૂર રહ્યા.