ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) SEBI અને એસોસિયેશન ઓફ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ઇન ઇન્ડિયા (AMFI) તરફથી પ્રાપ્ત મ્યુચ્યુઅલ ફંડ રોકાણો સંબંધિત વાસ્તવિક ડેટાને ધ્યાનમાં લે છે. જ્યારે ઈક્વિટી અને બોન્ડ વિભાગ સંબંધિત ડેટા અંદાજો અથવા સૂત્રો પર આધારિત છે. વધુમાં, ભારતીય સિક્યોરિટીઝ માર્કેટમાં કેટલાક વિભાગો અને ઉત્પાદનો વર્તમાન ગણતરીઓમાં સામેલ નથી.
ભારતીય સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ (સેબી) એ બુધવારે સ્થાનિક બચત ડેટાને વધુ સચોટ બનાવવા માટે ગણતરી પદ્ધતિમાં ફેરફારની દરખાસ્ત કરી હતી. આમાં, ભારતીય સુરક્ષા બજાર દ્વારા બચત સંબંધિત માહિતી મેળવવા માટે ગણતરી પદ્ધતિમાં ફેરફારનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. સેબીએ એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે પદ્ધતિમાં ફેરફાર ડેટાને વધુ સચોટ બનાવશે અને વાસ્તવિક મૂલ્યો કેપ્ચર કરીને ગુણવત્તામાં સુધારો કરશે અને હાલમાં સિક્યોરિટીઝ માર્કેટમાં સમાવિષ્ટ ન હોય તેવા સેગમેન્ટ્સ/નાણાકીય ઉત્પાદનોનો સમાવેશ કરશે.
આ ત્રણ પ્રસ્તાવિત ફેરફારો છે
આમાં, ગણતરી પદ્ધતિમાં સુધારો કરવા માટે ત્રણ ફેરફારો સૂચવવામાં આવ્યા છે. પ્રથમ, રોકાણકારોની શ્રેણીઓને પુનઃવ્યાખ્યાયિત કરવા માટે, બીજું, આ રોકાણકારો ઍક્સેસ કરી શકે તેવા ઉત્પાદનોના પ્રકારોને વિસ્તૃત કરવા માટે અને ત્રીજું, હાલમાં આવરી લેવામાં આવતાં નથી તેવા નવા ઘટકો ઉમેરવા માટે. એવું જાણવા મળ્યું હતું કે ભારતીય સિક્યોરિટીઝ માર્કેટ દ્વારા પરિવારોની બચતની ગણતરીની વર્તમાન પદ્ધતિ દ્વારા સંપૂર્ણ મૂલ્યાંકન કરવામાં આવી રહ્યું નથી. આનું કારણ એ છે કે ભારતીય સિક્યોરિટીઝ માર્કેટ છેલ્લા દાયકામાં ઘણા માળખાકીય ફેરફારોમાંથી પસાર થયું છે. તદુપરાંત, ભારતીય પરિવારોની બચત પદ્ધતિ પણ સમય સાથે બદલાઈ છે.
વર્તમાન પદ્ધતિ હેઠળ, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) SEBI અને એસોસિયેશન ઓફ મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ ઇન ઇન્ડિયા (AMFI) તરફથી પ્રાપ્ત મ્યુચ્યુઅલ ફંડ રોકાણો સંબંધિત વાસ્તવિક ડેટાને ધ્યાનમાં લે છે. જ્યારે ઇક્વિટી અને બોન્ડ વિભાગ સંબંધિત ડેટા અંદાજો અથવા સૂત્રો પર આધારિત છે. વધુમાં, ભારતીય સિક્યોરિટીઝ માર્કેટમાં કેટલાક વિભાગો અને ઉત્પાદનો વર્તમાન ગણતરીઓમાં સામેલ નથી.
રિપોર્ટમાં આવક અથવા રોકાણના કદને ધ્યાનમાં લીધા વિના રોકાણકારોની શ્રેણીમાં તમામ સ્થાનિક વ્યક્તિગત રોકાણકારો અને HUF (હિંદુ અવિભાજિત પરિવારો)નો સમાવેશ કરવાનું સૂચન કરવામાં આવ્યું છે. બિન-લાભકારી સંસ્થાઓ (NPISH) જેમ કે NGO, ટ્રસ્ટ અને ચેરિટીનો પણ સમાવેશ કરવાનો પ્રસ્તાવ છે.
ગણતરીની વર્તમાન પદ્ધતિમાં રિટેલ, HNI (ઉચ્ચ નેટવર્થ વ્યક્તિઓ), હિંદુ અવિભાજિત કુટુંબો અને વ્યક્તિઓનો સમાવેશ થાય છે. નાણાકીય ઉત્પાદનોના કિસ્સામાં, રિયલ એસ્ટેટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ટ્રસ્ટ્સ (REITs), ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ટ્રસ્ટ્સ (InvITs) અને વૈકલ્પિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ ફંડ્સ (AIFs) ના રોકાણ ડેટાનો સમાવેશ કરવાની દરખાસ્ત છે. હાલમાં, આ ડેટા ધ્યાનમાં લેવામાં આવતા નથી.
ઇક્વિટી અને બોન્ડ્સ માટે, પ્રાથમિક અને ગૌણ બંને બજારોમાંથી વાસ્તવિક રકમનો સમાવેશ કરવાની દરખાસ્ત કરવામાં આવી છે. ઘરો અને NPISH દ્વારા ઇક્વિટી અને બોન્ડમાં ચોખ્ખું રોકાણ દરરોજ અને વાર્ષિક ધોરણે ગણવામાં આવશે.
હાલમાં, માત્ર પ્રાથમિક બજાર ડેટાને જ ગણવામાં આવે છે. મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સ અને ETF માટે, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સમાં ચોખ્ખો નાણાપ્રવાહ અને સેકન્ડરી માર્કેટમાં ETF વ્યવહારોનો સમાવેશ કરવાનું સૂચન કરવામાં આવે છે. હાલમાં, મ્યુચ્યુઅલ ફંડમાં માત્ર ચોખ્ખા પ્રવાહને જ ગણવામાં આવે છે.