ડેન્ડ્રફ એક સામાન્ય સમસ્યા છે, પરંતુ તેના કારણે વ્યક્તિને ઘણી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. શિયાળામાં ડેન્ડ્રફની સમસ્યા ઘણી વધી જાય છે. ચાલો નિષ્ણાતો પાસેથી જાણીએ આ પાછળનું કારણ અને ડેન્ડ્રફની સ્થિતિમાં વાળની કેવી રીતે કાળજી લેવી જોઈએ.વાળમાં ડેન્ડ્રફ એ ખૂબ જ સામાન્ય, પરંતુ મુશ્કેલીકારક સમસ્યા છે. જેના કારણે માથામાં ખંજવાળ અને વાળ ખરવાની સમસ્યા થઈ શકે છે.
ડેન્ડ્રફની સમસ્યાથી છુટકારો મેળવવા માટે લોકો ઘણા પ્રકારના બ્યૂટી પ્રોડક્ટ્સનો ઉપયોગ કરે છે અથવા ઘરેલું ઉપચાર અપનાવે છે. પરંતુ તેની કોઈ ખાસ અસર જોવા મળતી નથી. જ્યારે ખોપરી ઉપરની ચામડીમાં ભેજની ઉણપ હોય છે, ત્યારે તે શુષ્ક થવા લાગે છે અને તેનાથી ડેન્ડ્રફની સમસ્યા પણ થઈ શકે છે. ખોપરી ઉપરની ચામડી અને વાળમાં નાના સફેદ ટૂકડાઓ દેખાવા એ ડેન્ડ્રફનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છે. આ ઘણીવાર કપડાં પર પણ પડે છે. જેના કારણે માથામાં ખંજવાળ અને બળતરા જેવી અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. જ્યારે વ્યક્તિ વારંવાર માથું ખંજવાળે ત્યારે આ સ્થિતિ વધુ ખરાબ થાય છે. પરંતુ માથામાં ખોડો થવાનું કારણ શું છે અને તેને કેવી રીતે નિયંત્રિત કરી શકાય છે ચાલો જાણીએ નિષ્ણાત પાસેથી.
AIIMS, નવી દિલ્હીના ડર્મેટોલોજિસ્ટ ડૉ. નિખિલ કહે છે કે, જ્યારે માથામાં સીબમ ઉત્પન્ન કરતી ગ્રંથીઓ વધુ સક્રિય થઈ જાય છે, ત્યારે ડેન્ડ્રફ એટલે કે ખોડો બનવા લાગે છે. શિયાળામાં સ્કેલ્પ ડ્રાય થવાને કારણે ડેન્ડ્રફની સમસ્યા વધી જાય છે. કારણ કે આ ઋતુમાં લોકો ગરમ પાણીથી સ્નાન કરે છે અને તેના કારણે માથાની ત્વચા ખરાબ થવા લાગે છે અને તેમાં ડેન્ડ્રફ થવા લાગે છે.
જે લોકો માથામાં વધુ પડતું તેલ લગાવે છે તેમને પણ ડેન્ડ્રફની સમસ્યા થઈ શકે છે, કારણ કે તેલ લગાવવાથી માથામાં બહારની ગંદકી જમા થવા લાગે છે. જે પાછળથી ડેન્ડ્રફનું કારણ બની શકે છે. આ સિવાય ખાન-પાન પર ધ્યાન ન આપવું પણ તેનું કારણ હોઈ શકે છે. જે લોકો પોતાના આહાર પર ધ્યાન નથી આપતા અને પાચનતંત્ર યોગ્ય નથી તેમને પણ ડેન્ડ્રફની સમસ્યા થઈ શકે છે.
ડર્મેટોલોજિસ્ટ ડૉ. હિમાંશુ ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે સમસ્યા ગંભીર હોવાને કારણે જ્યારે માથા પર નાના સફેદ ભીંગડા જમા થતા હોય ત્યારે માથાની ચામડીમાં ફૂગની સમસ્યા થઈ શકે છે. જેના કારણે વાળ નબળા થવા લાગે છે અને તેનાથી વાળ ખરવા પણ લાગે છે. તેથી, ઘણીવાર એવું જોવા મળે છે કે જે લોકોને ડેન્ડ્રફની ગંભીર સમસ્યા હોય છે તેઓના વાળ પણ ખરવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો માથામાં વધુ પડતો ડેન્ડ્રફ હોય અને સફેદ ભીંગડા જામી રહ્યા હોય, તો તરત જ આ બાબતે ડૉક્ટરની સલાહ લો.
જો તમને ડેન્ડ્રફની સમસ્યા છે, તો બજારમાં ઘણા પ્રકારના એન્ટી-ડેન્ડ્રફ શેમ્પૂ ઉપલબ્ધ છે, જે ડેન્ડ્રફથી છુટકારો મેળવવામાં મદદ કરે છે. આ સિવાય જો સમસ્યા ગંભીર હોય તો તમારે કોઈ નિષ્ણાત સાથે વાત કરવી જોઈએ જે તમને યોગ્ય શેમ્પૂ જણાવી શકશે.
એક્સપર્ટ્સે કહ્યું કે, તેમ ખાવાની ટેવ પર ધ્યાન ન આપવાને કારણે પણ ડેન્ડ્રફની સમસ્યા થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં હેલ્ધી ફૂડ ખાઓ જેથી તમને તમારા શરીર માટે જરૂરી પોષક તત્વો મળી રહે. આ સિવાય શરીરને હાઈડ્રેટ રાખો, જેના માટે દરરોજ પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવો.
સ્વાસ્થ્યની સાથે માનસિક તણાવ ત્વચા અને વાળને પણ અસર કરે છે, તેથી તણાવને મેનેજ કરો. તમે યોગ, ધ્યાન અને શારીરિક કસરત દ્વારા તણાવ ઘટાડવાનો પ્રયાસ કરી શકો છો. આ ફક્ત તમારી ત્વચા અને વાળ માટે જ નહીં, પરંતુ આખા શરીર માટે પણ ફાયદાકારક રહેશે.
તેલ લગાવવાથી સ્કેલ્પમાં ભેજ મળે છે, જેના કારણે સ્કેલ્પ શુષ્ક નહીં થાય અને ડેન્ડ્રફથી બચી શકાય છે. તે વાળને પોષણ પણ આપી શકે છે. પરંતુ લાંબા સમય સુધી તેલ ન લગાવો, તેના બદલે અઠવાડિયામાં બે વાર તેલ લગાવો. વાળ ધોવાના 3-4 કલાક અગાઉ તેલ લગાવવાનો પ્રયાસ કરો.
જો ઘરગથ્થુ ઉપચારો અને શેમ્પૂઓ છતા ડેન્ડ્રફમાં કોઈ સુધારો થતો નથી, તો તમારે ત્વચારોગના વિજ્ઞાનીનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. ડૉક્ટરની સલાહ લઈને તમે યોગ્ય સારવાર મેળવી શકો છો. દવાઓની સાથે, તેઓ તમને તમારા વાળ પર લગાવવા માટે યોગ્ય શેમ્પૂ અને હેર કેર પ્રોડક્ટ્સ વિશે જણાવી શકશે.