પિતૃપક્ષના પ્રથમ દિવસે ચંદ્ર અને છેલ્લા દિવસે સૂર્યગ્રહણની છાયા, શું આ છે શુભ કે અશુભ સંકેત, જાણો અહીં

આ વર્ષે પિતૃપક્ષ પર ગ્રહણની છાયા છવાઈ રહી છે. પિતૃપક્ષના પ્રથમ દિવસે ચંદ્રગ્રહણ અને છેલ્લા દિવસે સૂર્યગ્રહણ છે. તો ચાલો જાણીએ કે તે શું સૂચવે છે. હિંદુ ધર્મમાં પિતૃપક્ષનો સમય પિતૃઓ માટે કરવામાં આવતી વિધિઓ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. પિતૃ પક્ષ 15 દિવસ સુધી ચાલે છે, જેમાં પિતૃઓ અથવા મૃત પૂર્વજો માટે પિંડ દાન, શ્રાદ્ધ અને તર્પણ વગેરે કરવામાં આવે છે. પરંતુ આ વર્ષે પિતૃપક્ષ દરમિયાન એક વિચિત્ર સ્થિતિ સર્જાઈ રહી છે. વાસ્તવમાં, આ વર્ષે સૂર્ય અને ચંદ્રગ્રહણ બંને પિતૃ પક્ષમાં જોવા મળશે. વાસ્તવમાં, પિતૃ પક્ષની શરૂઆત ચંદ્રગ્રહણથી થશે, જ્યારે તે સૂર્યગ્રહણ સાથે સમાપ્ત થશે, એટલે કે પિતૃપક્ષના પહેલા દિવસે ચંદ્રગ્રહણ થશે, જ્યારે છેલ્લા દિવસે સૂર્યગ્રહણ થશે. હિંદુ ધર્મમાં ગ્રહણને અશુભ માનવામાં આવે છે અને આ સમયગાળા દરમિયાન અનેક કાર્યો વર્જિત માનવામાં આવે છે.

શ્રાદ્ધનું શું મહત્વ છે?

જ્યોતિષ ચિરાગ દારૂવાલાના મતે પિતૃપક્ષ દરમિયાન શ્રાદ્ધ અને તર્પણ કરવાથી પિતૃઓના આશીર્વાદ મળે છે. આનાથી જીવનની સમસ્યાઓથી રાહત મળે છે. શ્રાદ્ધ ન કરવા પર આત્માને સંપૂર્ણ મોક્ષ મળતો નથી. આ સ્થિતિમાં આત્મા ભટકતો રહે છે. પિતૃપક્ષની પૂજા અને સ્મરણ કરવાથી પિતૃઓ પ્રસન્ન થાય છે અને તેમની આત્માને શાંતિ મળે છે. આમાં નિયમો અને અનુશાસનનું પાલન કરવાથી સંપૂર્ણ લાભ મળે છે.

કેલેન્ડર મુજબ, પિતૃ પક્ષ ભાદ્રપદ મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસથી શરૂ થાય છે અને અશ્વિન અમાવાસ્યાના દિવસે સમાપ્ત થાય છે. પિતૃ પક્ષ આ વર્ષે 18મી સપ્ટેમ્બર 2024થી શરૂ થઈ રહ્યો છે અને 2જી ઓક્ટોબરે સમાપ્ત થશે.

પિતૃ પક્ષમાં ચંદ્ર અને સૂર્યગ્રહણની છાયા

પિતૃ પક્ષના પ્રથમ દિવસે એટલે કે 18 સપ્ટેમ્બરે ચંદ્રગ્રહણ થવાનું છે. ચંદ્રગ્રહણ સવારે 06:12 વાગ્યે શરૂ થશે અને સવારે 10:17 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. પિતૃ પક્ષના અંતિમ દિવસે 2 ઓક્ટોબરે સૂર્યગ્રહણ થશે. ભારતીય સમય અનુસાર, સૂર્યગ્રહણ રાત્રે 09:13 થી 03:17 સુધી ચાલશે.

પિતૃ પક્ષ પર સૂર્ય અને ચંદ્રગ્રહણની અસર

15 દિવસના અંતરાલથી થતા સૂર્ય અને ચંદ્રગ્રહણ ભારતમાં દેખાશે નહીં. તેથી, તેનું સુતક પણ અહીં માન્ય રહેશે નહીં. પરંતુ જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર પિતૃ પક્ષ પર તેની અસર પડી શકે છે. કારણ કે 15 દિવસમાં બે ગ્રહણને શુભ માનવામાં આવતું નથી. ચંદ્રગ્રહણના મોક્ષકાલની સમાપ્તિ પછી, પ્રતિપદા શ્રાદ્ધ, તપર્ણ અથવા પિંડ દાનની વિધિઓ શરૂ કરો. તમે શ્રાદ્ધ પક્ષના અંતિમ દિવસે એટલે કે 2જી ઓક્ટોબરે શ્રાદ્ધ વિધિ કરી શકશો, કારણ કે ગ્રહણ રાત્રે થશે અને ભારતમાં અદ્રશ્ય હોવાને કારણે આ ગ્રહણ પણ માન્ય રહેશે નહીં.

હિંદુ શાસ્ત્રોમાં પિતૃ પક્ષ સાથે જોડાયેલી એક કથાનું વર્ણન છે જે આ પ્રમાણે છે, દ્વાપર યુગમાં જ્યારે કર્ણ મહાભારતના યુદ્ધ દરમિયાન મૃત્યુ પામ્યો અને તેની આત્મા સ્વર્ગમાં પહોંચી ત્યારે તેને ત્યાં નિયમિત ભોજન નહોતું મળતું. બદલામાં કર્ણને ખાવા માટે સોનું અને ઝવેરાત આપવામાં આવ્યા. આનાથી તેનો આત્મા નિરાશ થઈ ગયો અને કર્ણએ ઈન્દ્રદેવને પ્રશ્ન કર્યો કે તેને સાચો ખોરાક કેમ આપવામાં આવતો નથી. પછી ઈન્દ્રદેવે તેનું કારણ સમજાવ્યું અને કહ્યું કે, તમે આ બધી વસ્તુઓ જીવનભર બીજાને દાનમાં આપી છે પરંતુ તમારા પૂર્વજો અને વડવાઓ માટે ક્યારેય કંઈ કર્યું નથી. જવાબમાં કર્ણએ કહ્યું કે તે તેના પૂર્વજો વિશે જાણતો નથી અને આ સાંભળીને ભગવાન ઈન્દ્રએ કર્ણને 15 દિવસ સુધી પૃથ્વી પર પાછા ફરવાની મંજૂરી આપી જેથી તે તેના પૂર્વજોની શ્રાદ્ધ વિધિ કરી શકે. 

(અસ્વીકરણ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક આસ્થા અને લોક માન્યતાઓ પર આધારિત છે. તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી.)