રશિયન તેલના ભાવ ફરી ઘટ્યા, ભારત અને ચીન તરફથી માંગમાં ઘટાડાએ સમગ્ર સમીકરણ બદલ્યાં

એશિયન બજારોમાં રશિયન તેલ ફરી એકવાર ભારે ડિસ્કાઉન્ટ પર વેચાઈ રહ્યું છે. ભારત અને ચીને તાજેતરમાં રશિયન ક્રૂડની ખરીદી ઘટાડી દીધી છે, જેના કારણે રશિયા પર ગંભીર આર્થિક દબાણ સર્જાયું છે.એશિયન બજારોમાં રશિયન તેલના ભાવ ફરી એકવાર નોંધપાત્ર ઘટાડો અનુભવી રહ્યા છે. રશિયાનું મુખ્ય ક્રૂડ ઓઇલ, યુરલ્સ, એક વર્ષમાં બ્રેન્ટ પર સૌથી મોટું ડિસ્કાઉન્ટ મેળવી ચૂક્યું છે. રશિયાની મુખ્ય તેલ કંપનીઓ પર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા લાદવામાં આવેલા નવા પ્રતિબંધો પછી, ભારત અને ચીન જેવા મુખ્ય ખરીદદારો દ્વારા તાજેતરમાં ખરીદીમાં કાપ મૂકવાને કારણે આ બન્યું છે. ધ ઇકોનોમિક ટાઇમ્સના એક અહેવાલ મુજબ, સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ડિસેમ્બરમાં ડિલિવરી માટે રશિયન યુરલ્સ ક્રૂડ હવે લગભગ $4 પ્રતિ બેરલ ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર કરી રહ્યું છે, જે બ્રેન્ટ ક્રૂડ કરતા બમણું છે. આ ડિસ્કાઉન્ટ ગયા વર્ષમાં સૌથી વધુ છે. જો કે, તે હજુ પણ 2022 કરતા ઓછું છે, જ્યારે રશિયાએ પ્રથમ પશ્ચિમી પ્રતિબંધો પછી લગભગ $8 પ્રતિ બેરલ ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર કરવું પડ્યું હતું.

અમેરિકાએ તાજેતરમાં રશિયન તેલ કંપનીઓ રોઝનેફ્ટ અને લુકોઇલ પર કડક પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા, અને તેમને 21 નવેમ્બર સુધીમાં આ કંપનીઓ સાથેના તમામ વ્યવહારો સમાપ્ત કરવાની ચેતવણી આપી હતી. આ પછી, ભારતની મુખ્ય તેલ કંપનીઓ, હિન્દુસ્તાન પેટ્રોલિયમ કોર્પોરેશન લિમિટેડ (HPCL), ભારત પેટ્રોલિયમ (BPCL), મેંગલોર રિફાઇનરી અને પેટ્રોકેમિકલ્સ, HPCL-મિત્તલ એનર્જી અને રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝે ડિસેમ્બર ડિલિવરી માટે રશિયન તેલના નવા ઓર્ડર અટકાવી દીધા છે. આ પાંચ કંપનીઓ ભારતના કુલ રશિયન તેલ આયાતમાં આશરે 65% હિસ્સો ધરાવે છે.

તેવી જ રીતે, ચીનની સરકારી તેલ કંપનીઓએ રશિયન દરિયાઈ તેલની ખરીદી અસ્થાયી રૂપે બંધ કરી દીધી છે. આના કારણે ચીની બંદરો પર ESPO મિશ્રણ તેલના ભાવમાં તીવ્ર ઘટાડો થયો છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે એશિયામાં રશિયન તેલ બજાર હવે બે ભાગમાં વહેંચાયેલું છે, બિન-મંજૂરી પામેલા સપ્લાયર્સનું તેલ પ્રીમિયમ પર વેચાઈ રહ્યું છે, જ્યારે મંજૂરી પામેલી કંપનીઓ અથવા જહાજોનું તેલ ભારે ડિસ્કાઉન્ટ પર વેચાઈ રહ્યું છે.

રશિયાની કમાણી પર દબાણ

ભારત અને ચીનની આ વ્યૂહરચનાએ રશિયા પર નોંધપાત્ર આર્થિક દબાણ લાવ્યું છે, કારણ કે તેલનું વેચાણ તેના અર્થતંત્રની કરોડરજ્જુ છે. વિશ્લેષકો કહે છે કે સતત વધતી જતી ડિસ્કાઉન્ટ અને ઘટતી માંગ મોસ્કોના આવક પર અસર કરી શકે છે, ખાસ કરીને એવા સમયે જ્યારે રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન ભારતની મુલાકાતે આવવાના છે અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ બંને દેશો પર રશિયન તેલ આયાત ઘટાડવા માટે દબાણ વધારી રહ્યું છે.