નાણાં મંત્રાલયનો અંદાજ, ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં અર્થતંત્રને મળશે વેગ

આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવો 4.8 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. જ્યારે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં 5.7 ટકા અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 4.5 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે.વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે આર્થિક વૃદ્ધિ જાળવી રાખવા માટે તમામ સંબંધિત પક્ષોએ સાથે મળીને કામ કરવાની જરૂર પડશે. ગુરુવારે જાહેર કરાયેલા નાણા મંત્રાલયના માસિક રિપોર્ટમાં આ વાત કહેવામાં આવી છે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં દેશનો જીડીપી (ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક પ્રોડક્ટ) વૃદ્ધિ દર ધીમો પડ્યો અને ઘટીને 5.4 ટકા પર આવી ગયો.

નાણા મંત્રાલયે નવેમ્બરની તેની માસિક આર્થિક સમીક્ષામાં જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના બીજા ક્વાર્ટરમાં મંદી પછી ત્રીજા ક્વાર્ટર માટે આઉટલૂક વધુ સારું લાગે છે. ઓક્ટોબર અને નવેમ્બરના મહત્વના ડેટા (જીએસટી કલેક્શન, પીએમઆઈ વગેરે) દ્વારા આ બહાર આવ્યું છે.

તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રવિ પાક માટે લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (એમએસપી)માં વધારો, જળાશયમાં પાણીનું ઊંચું સ્તર અને પૂરતા પ્રમાણમાં ખાતરની ઉપલબ્ધતા રવિ વાવણી માટે સારા સંકેતો છે. એકંદરે, ઔદ્યોગિક પ્રવૃત્તિઓને વેગ મળવાની શક્યતા છે. નાણા મંત્રાલયના રિપોર્ટ અનુસાર, નાણાકીય વર્ષ 2024-25ના બીજા છમાસિક ગાળામાં વૃદ્ધિનો અંદાજ પહેલા અર્ધવાર્ષિક કરતાં સારો છે.

તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે માંગમાં મંદી સંભવતઃ નાણાકીય નીતિના વલણ અને સેન્ટ્રલ બેંકના વિવેકપૂર્ણ પગલાંને કારણે હોઈ શકે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, સારા સમાચાર એ છે કે સેન્ટ્રલ બેંકે ડિસેમ્બર 2024માં તેની નાણાકીય સમીક્ષા બેઠકમાં કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR) 4.5 ટકાથી ઘટાડીને ચાર ટકા કર્યો હતો. આનાથી ધિરાણ વૃદ્ધિને વેગ આપવામાં મદદ મળશે, જે નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં થોડી ધીમી પડી છે.

રિપોર્ટ અનુસાર, જો આપણે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 પર નજર કરીએ તો નવી અનિશ્ચિતતાઓ ઊભી થઈ છે અને વૈશ્વિક વેપાર વૃદ્ધિ પહેલા કરતા વધુ અનિશ્ચિત લાગે છે. તે એમ પણ કહે છે કે શેરબજારનું ઊંચું સ્તર મોટું જોખમ ઊભું કરી રહ્યું છે. ડૉલરની મજબૂતાઈ અને યુએસમાં પોલિસી રેટ પર પુનર્વિચારણાને કારણે ઊભરતી બજારની કરન્સી દબાણમાં આવી ગઈ છે.

આનાથી ઉભરતી અર્થવ્યવસ્થાઓમાં નાણાકીય નીતિ ઘડનારાઓ નીતિ દરો વિશે વધુ ઊંડાણપૂર્વક વિચારશે.એકંદરે, ટકાઉ વૃદ્ધિ માટે તમામ હિતધારકોને સાથે મળીને કામ કરવાની અને પ્રતિબદ્ધતાની જરૂર પડશે.

પીએમઆઈ અંગે રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ઓક્ટોબર અને નવેમ્બરના આંકડા દર્શાવે છે કે કંપનીઓના નવા ઓર્ડર વધી રહ્યા છે અને માંગ મજબૂત છે. આ સાથે, તેઓ વિસ્તરી રહ્યા છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે સરકારી મૂડી ખર્ચમાં અપેક્ષિત વધારો સિમેન્ટ, આયર્ન, સ્ટીલ, માઇનિંગ અને પાવર સેક્ટરને ટેકો આપશે. જો કે, ઘણી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓમાં અનિશ્ચિતતાઓ અને આક્રમક નીતિઓને કારણે સ્થાનિક વૃદ્ધિ જોખમાય છે.

માંગની બાજુ અંગે, એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ગ્રામીણ માંગ મજબૂત છે. ઓક્ટોબર-નવેમ્બર, 2024 દરમિયાન ટુ-વ્હીલર અને થ્રી-વ્હીલરના વેચાણ અને સ્થાનિક ટ્રેક્ટરના વેચાણમાં અનુક્રમે 23.2 ટકા અને 9.8 ટકાની વૃદ્ધિથી આનો અંદાજ લગાવી શકાય છે. શહેરી માંગ વધી રહી છે. ઓક્ટોબર-નવેમ્બર, 2024માં પેસેન્જર વાહનોના વેચાણમાં વાર્ષિક ધોરણે 13.4 ટકાનો વધારો થયો છે. સ્થાનિક એર પેસેન્જર ટ્રાફિકમાં મજબૂત વૃદ્ધિ નોંધાઈ હતી.

રિપોર્ટ અનુસાર, આરબીઆઈએ નાણાકીય વર્ષ 2024-25 માટે ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવો 4.8 ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. જ્યારે ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં 5.7 ટકા અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં 4.5 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે કૃષિ ક્ષેત્રનો દૃષ્ટિકોણ આશાવાદી છે. તેનાથી આશા છે કે ખાદ્યપદાર્થોની કિંમતો પરનું દબાણ ધીમે ધીમે ઘટશે.