ભારતની મોટી કૂટનીતિક જીત, મોદી-જીનપિંગ વચ્ચે થયેલી સહમતિને ચીન લાગૂ કરવા તૈયાર

G20 Summit 2024: ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા લિન જિયાને કહ્યું હતું કે ચીન ભારત સાથે વાતચીત અને સહયોગ વધારવા અને વ્યૂહાત્મક પરસ્પર વિશ્વાસને મજબૂત કરવા માટે તૈયાર છે.ચીને સોમવારે કહ્યું હતું કે તે રશિયામાં બ્રિક્સ સમિટ દરમિયાન તેમની બેઠક દરમિયાન પ્રમુખ શી જિનપિંગ અને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી વચ્ચે મુખ્ય મુદ્દાઓ પર બનેલી સર્વસંમતિને અમલમાં મૂકવા માટે તૈયાર છે. બ્રાઝિલમાં G20 સમિટની બાજુમાં મોદી અને શી વચ્ચેની મુલાકાતની શક્યતા વિશે પૂછવામાં આવતા, ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા લિન જિયાને કહ્યું હતું કે, 'રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે તાજેતરમાં કઝાનમાં યોજાયેલી બ્રિક્સ સમિટની બાજુમાં વડાપ્રધાન મોદી સાથે મુલાકાત કરી હતી. મળ્યા. ચીન મુખ્ય મુદ્દાઓ પર બંને દેશોના નેતાઓ વચ્ચે થયેલી સર્વસંમતિને અમલમાં મૂકવા, સંવાદ અને સહયોગ વધારવા અને વ્યૂહાત્મક પરસ્પર વિશ્વાસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ભારત સાથે મળીને કામ કરવા તૈયાર છે. તેમને નેતાઓ અને અધિકારીઓ વચ્ચેની બેઠકના શેડ્યૂલ વિશે કોઈ માહિતી નથી.'

ગયા મહિને રશિયાના કાઝાન શહેરમાં બ્રિક્સ સમિટની સાથે યોજાયેલી લગભગ 50 મિનિટની બેઠકમાં, મોદી અને શી જિનપિંગે પૂર્વી લદ્દાખમાં વાસ્તવિક નિયંત્રણ રેખા (LAC) પરના બાકી રહેલા સ્ટેન્ડઓફ પોઈન્ટ્સમાંથી સૈનિકોને પરત ખેંચવા અને ફરી શરૂ કરવા અંગે ચર્ચા કરી હતી. ચીન વચ્ચેના કરારને સમર્થન આપ્યું હતું. બંને નેતાઓએ વિવિધ દ્વિપક્ષીય સંવાદ મિકેનિઝ્મને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે પણ સૂચનાઓ જાહેર કરી હતી. બેઠકમાં મોદીએ મતભેદો અને વિવાદોને યોગ્ય રીતે સંભાળવા અને સરહદી વિસ્તારોમાં શાંતિ અને સ્થિરતાને ખલેલ પહોંચાડવા ન દેવાના મહત્ત્વ પર ભાર મૂક્યો હતો.

તેમણે કહ્યું હતું કે પરસ્પર વિશ્વાસ, પરસ્પર સન્માન અને પરસ્પર સંવેદનશીલતા સંબંધોનો આધાર રહેવો જોઈએ. તો, શીએ કહ્યું હતું કે, ચીન-ભારત સંબંધો મૂળભૂત રીતે તેના પર નિર્ભર કરે છે કે લગભગ 1.4 અબજની વસ્તી ધરાવતા 2 મોટાવિકાસશીલ દેશો એક-બીજા સાથે કેવી રીતે વર્તે છે. ચીન અને ભારતે એક-બીજા પ્રત્યે સારી વ્યૂહાત્મક ધારણા જાળવી રાખવી જોઈએ અને બંને દેશો માટે સુમેળમાં રહેવા અને સાથે વિકાસ કરવા માટે "સાચો અને તેજસ્વી માર્ગ" શોધવા માટે સાથે મળીને કામ કરવું જોઈએ. 

જૂન 2020માં ગલવાન ઘાટીમાં સૈન્ય અથડામણ બાદ ભારત અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો નીચા સ્તરે પહોંચી ગયા હતા. આ અથડામણ છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓમાં બંને પક્ષો વચ્ચેની સૌથી ઘાતક સૈન્ય અથડામણ હતી. ભારત અને ચીને 21 ઓક્ટોબરે પૂર્વી લદ્દાખના બાકીના સંઘર્ષ વિસ્તારોમાંથી સૈનિકોને હટાવવા અને પેટ્રોલિંગ શરૂ કરવા માટે એક કરાર પર સહમતિ દર્શાવી હતી. પૂર્વી લદ્દાખમાં લગભગ 4 વર્ષથી ચાલેલી સૈન્ય ગતિરોધને ઉકેલવાની દિશામાં આ સમજૂતીને એક મોટી સફળતા તરીકે જોવામાં આવી હતી.

મોદી અને શી જિનપિંગે ભારત-ચીન સરહદ મુદ્દા પર વાટાઘાટો માટે વિશેષ પ્રતિનિધિઓને ટૂંક સમયમાં મળવા અને LAC-સંબંધિત મુદ્દાઓને ઉકેલવા માટે તેમના પ્રયાસો ચાલુ રાખવાનો પણ નિર્દેશ આપ્યો હતો. આ વાટાઘાટો માટે ભારતના વિશેષ પ્રતિનિધિ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર (NSA) અજીત ડોભાલ છે, જ્યારે ચીન પક્ષનું નેતૃત્વ વિદેશ મંત્રી વાંગ યી કરી રહ્યા છે. ખાસ પ્રતિનિધિ મિકેનિઝ્મની સ્થાપના વર્ષ 2003માં કરવામાં આવી હતી. ત્યારબાદ બંને પક્ષો વચ્ચે 20 રાઉન્ડની વાતચીત થઈ ચૂકી છે. છેલ્લી વાતચીત 2019માં થઈ હતી.