ભારતમાં કેટલા દીપડા છે, કયા રાજ્યમાં સૌથી વધુ છે?
આ દિવસોમાં રાજસ્થાનમાં દીપડાના હુમલાઓની ભારે ચર્ચા છે. છેલ્લા બે સપ્તાહમાં ઉદયપુર જિલ્લામાં દીપડાના હુમલામાં 8 લોકોના મોત થયા છે. ઉદયપુર જિલ્લાના 20 ગામોમાં લોકો ભયના છાયા હેઠળ જીવી રહ્યા છે. વન વિભાગ અને સરકાર દીપડાને પકડવા માટે સતત પ્રયાસો કરી રહી છે જે લોકોનો જીવ લે છે.
હુમલા કરનાર દીપડાઓને પકડવા માટે ગોઠવવામાં આવેલા પાંજરાઓમાં કેટલાક દીપડાઓ પકડાયા હતા, પરંતુ ત્યારબાદ પણ હુમલાઓ અટક્યા નથી, ત્યારબાદ રાજસ્થાન સરકારે ખતરનાક દીપડાઓને મારવા માટે જોતા જ ગોળી મારવાના આદેશ આપી દીધા છે. પરંતુ આ પહેલીવાર નથી જ્યારે દીપડાના સમાચાર હેડલાઇન્સ બન્યા હોય. દેશના ઘણા રાજ્યોમાં અવારનવાર દીપડાઓ માનવ વસ્તી વચ્ચે ફરતા હોવાના અહેવાલો સામે આવે છે. ચાલો જાણીએ કે ભારતમાં દીપડા કયા રાજ્યોમાં જોવા મળે છે.
ભારત સરકારે આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં દીપડાઓની સંખ્યા અંગે એક રિપોર્ટ જાહેર કર્યો હતો. પર્યાવરણ, વન અને જળવાયુ પરિવર્તન મંત્રાલયે વર્ષ 2022માં આ માટે એક સર્વે કર્યો હતો. જેમાં દેશના 18 રાજ્યોમાં દીપડાની ગણતરી કરવામાં આવી હતી. આ એવા રાજ્યો છે જ્યાં દીપડા જોવા મળે છે અને તેમની હેઠળ ચાર મોટા અભયારણ્ય છે જ્યાં વાઘ અને દીપડાઓનું સંરક્ષણ કરવામાં આવે છે. સર્વે માટે 32,803 જગ્યાએ કેમેરા લગાવવામાં આવ્યા હતા. તેમાંથી 4,70,81,881 ફોટોગ્રાફ લેવામાં આવ્યા હતા. તેમાંથી 85,488 તસવીરોમાં દીપડા દેખાયા હતા. તેના વિશ્લેષણના આધારે દીપડાઓની સંખ્યાની ગણતરી કરવામાં આવી હતી.
આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં દીપડાઓની સંખ્યા 13,874 છે. છેલ્લી ગણતરી કરતા દીપડાની સંખ્યા વધી હતી. છેલ્લો સર્વે વર્ષ 2018માં કરવામાં આવ્યો હતો અને ત્યારે દેશમાં 12,852 દીપડા હતા. જો કે, દીપડાઓની કુલ સંખ્યા વધુ હોઇ શકે છે કારણ કે હિમાલય અને અન્ય કેટલાક વિસ્તારો જ્યાં દીપડાઓ જોવા મળે છે તેનો આ સર્વેમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી. પરંતુ ત્યાં સર્વે કરવો મુશ્કેલ છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં દીપડાઓની સંખ્યા વાર્ષિક 1.08%ના દરે વધી રહી છે. સૌથી વધુ વધારો મધ્ય ભારતના રાજ્યો અને પૂર્વ ઘાટ (ઓડિશા, તેલંગાણા, આંધ્ર પ્રદેશ, કર્ણાટક, તમિલનાડુના વિસ્તારો)માં થયો છે.
સર્વે મુજબ ભારતમાં સૌથી વધુ દીપડા મધ્યપ્રદેશમાં છે. મધ્ય પ્રદેશમાં લગભગ 4 હજાર (3907) દીપડા છે. બીજા સ્થાને મહારાષ્ટ્ર (1985), ત્રીજા સ્થાને કર્ણાટક (1879) અને પછી તમિલનાડુ (1070) છે. રાજસ્થાનમાં 721 દીપડા છે. છત્તીસગઢમાં 722, ઉત્તરાખંડમાં 652, કેરળમાં 570, ઓડિશામાં 568, આંધ્રપ્રદેશમાં 579, ઉત્તર પ્રદેશમાં 371, તેલંગાણામાં 297, બિહારમાં 86, ગોવામાં 77, આસામમાં 74, ઝારખંડમાં 51 અને અરુણાચલ પ્રદેશમાં 42 દીપડાઓ છે. અભ્યારણોમાં સૌથી વધુ દીપડાઓ આંધ્રપ્રદેશના નાગાર્જૂનસાગર શ્રીશૈલમ રિઝર્વમાં છે. ત્યારબાદ મધ્યપ્રદેશના પન્ના અને સતપુરા અભયારણ્યમાં સૌથી વધુ દીપડાઓ છે. સર્વેએ એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે દીપડાના સંરક્ષણ માટે અભયારણ્ય વધુ સારા છે અને તેમના માટે ફાયદાકારક છે.
તમારા મોબાઈલ પર તમામ પ્રકારના લેટેસ્ટ ન્યૂઝના અપડેટ્સ મેળવવા માટે નીચે અપેલા બટન પર ક્લિક કરીને અમારા વોટ્સેપ ગ્રુપમાં જોડાવ.
Join WhatsApp