Ahmedabad Plane Crash: ક્રેશ વિમાનનું બ્લેક બોક્સ અમેરિકા મોકલાશે કે નહીં? સરકારની આવી પ્રતિક્રિયા

Air India Black Box: એર ઇન્ડિયાની ફ્લાઇટ AI-171ના દુ:ખદ અકસ્માત બાદ, એવા અહેવાલો આવ્યા હતા કે વિમાનના બ્લેક બોક્સ અમેરિકા મોકલવામાં આવી રહ્યા છે, પરંતુ હવે નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલય (MoCA)એ તેનું ખંડન કરતા તેને ખોટા અને ભ્રામક ગણાવ્યા છે. મંત્રાલયે દરેકને અપીલ કરી છે કે આવી સંવેદનશીલ તપાસ પ્રક્રિયા પર અનુમાન ન લગાવો અને તપાસને ગંભીરતાથી અને વ્યાવસાયિક રીતે પૂર્ણ થવા દો.

આ વર્ષે એપ્રિલમાં, નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી રામ મોહન નાયડુએ નવી દિલ્હીના ઉડાન ભવન સ્થિત એરક્રાફ્ટ એક્સિડેન્ટ ઇન્વેસ્ટિગેશન બ્યૂરો (AAIB) પરિસરમાં ડિજિટલ ફ્લાઇટ ડેટા રેકોર્ડર (DFDR) અને કોકપીટ વોઇસ રેકોર્ડર (CVR) વિશ્લેષણ લેબનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ લેબ લગભગ 9 કરોડ રૂપિયા ના ખર્ચે હિન્દુસ્તાન એરોનોટિક્સ લિમિટેડ (HAL)ના સહયોગથી બનાવવામાં આવી છે. આ લેબનો ઉદ્દેશ્ય દુર્ઘટનાગ્રસ્ત બ્લેક બોક્સનું સમારકામ, ડેટા કાઢવા અને રડાર, ફ્લાઇટ પરફોર્મન્સ અને કોકપિટ રેકોર્ડિંગને જોડીને અકસ્માતના કારણોની સચોટ તપાસ કરવાનો છે. તે આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અનુસાર ICAO સભ્યપદ હેઠળ વિકસાવવામાં આવી હતી. બિઝનેસ ટૂડેના અહેવાલ મુજબ, આ લેબમાં તપાસ કરવામાં આવી રહી છે.

નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયે એક નિવેદનમાં કહ્યું કે, ‘એર ઇન્ડિયાની ક્રેશ થયેલી ફ્લાઇટ AI171 સંબંધિત કેટલાક મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે તેનું બ્લેક બોક્સ (CVR અને DFDR) તપાસ માટે વિદેશ મોકલવામાં આવી રહ્યું છે. આ અંગે, નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયે સ્પષ્ટતા આપી છે કે બ્લેક બોક્સની તપાસ ક્યાં અને કેવી રીતે કરવામાં આવશે, તેનો નિર્ણય વિમાન અકસ્માતોની તપાસ કરતી એજન્સી AAIB દ્વારા ટેક્નિકલ, સુરક્ષા અને અન્ય તમામ જરૂરી પાસાઓને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવશે. મંત્રાલયે દરેકને અપીલ કરી છે કે આવી સંવેદનશીલ તપાસ પ્રક્રિયા પર અનુમાન ન લગાવો અને તપાસને ગંભીરતાથી અને વ્યાવસાયિક રીતે પૂર્ણ થવા દો.’

AI-171 અકસ્માતની તપાસ 12 જૂન, 2025ના રોજ શરૂ થઈ હતી, જેમાં AAIBની ટીમ તેમજ અમેરિકાના નેશનલ ટ્રાન્સપોર્ટેશન સેફ્ટી બોર્ડ (NTSB) અને એરક્રાફ્ટ મેન્યૂફેક્ચરિંગ કંપની (OEM)ના નિષ્ણાતોનો સમાવેશ થાય છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયા ICAO દ્વારા નિર્ધારિત આંતરરાષ્ટ્રીય તપાસ પ્રોટોકોલ હેઠળ કરવામાં આવી રહી છે. AI-171 વિમાન, જે બોઇંગ 787-8 ડ્રીમલાઇનર હતું, તેમાં બ્લેક બોક્સ સિસ્ટમના 2 સેટ હતા, જેમાં દરેકમાં DFDR અને CVR હતા. પહેલો સેટ 13 જૂને મળી આવ્યો હતો અને બીજો 16 જૂને કાટમાળમાંથી કાઢવામાં આવ્યો હતો.

આ બ્લેક બોક્સનો ઉપયોગ વિમાન ટેકઓફ થયાની થોડી જ સેકન્ડ બાદ કેમ ક્રેશ થયું તે શોધવા માટે કરવામાં આવશે. ફ્લાઇટની ગતિ, ઊંચાઈ અને એન્જિન થ્રસ્ટ જેવા ડેટા DFDRમાંથી મળશે, જ્યારે CVR કોકપીટમાં પાઇલટ્સની વાતચીત અને ચેતવણી રેકોર્ડિંગ સાંભળવામાં આવશે. ICAOના નિયમો મુજબ, આ અકસ્માત અંગેનો 30 દિવસની અંદર એક પ્રાથમિક રિપોર્ટ અને એક વર્ષની અંદર અંતિમ વિગતવાર અહેવાલ જાહેર કરવામાં આવશે. તપાસમાં પાઇલટની સંભાવિત ભૂલ, ટેક્નિકલ ખામી, હવામાન સંબંધિત પરિસ્થિતિઓ અને પ્રી-ફ્લાઇટ તપાસમાં ખામીઓ જેવા મુદ્દાઓ ધ્યાનમાં લેવામાં આવશે.