CDS Anil Chauhan on China-Pakistan-Bangladesh Convergence: પાકિસ્તાન, ચીન અને બાંગ્લાદેશના ગઠબંધન પર CDS જનરલ અનિલ ચૌહાણનું મોટું નિવેદન, બોલ્યા- ‘આ ત્રણ દેશો..’

CDS Anil Chauhan on China-Pakistan-Bangladesh Convergence: ભારતના ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDS) જનરલ અનિલ ચૌહાણે મંગળવારે એક થિંક-ટેન્ક કાર્યક્રમમાં જણાવ્યું હતું કે ભારતની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા આજે બાહ્ય અને આંતરિક બંને મોરચે ભારે દબાણ હેઠળ છે. તેમણે ચીન, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશના સંભવિત ગઠબંધનને ભારતની સ્થિરતા અને સુરક્ષા માટે મોટું જોખમ ગણાવ્યું.

તેમણે કહ્યું કે આજની વૈશ્વિક પરિસ્થિતિ ખૂબ જ અસ્થિર છે, આખું વિશ્વ જૂના ક્રમથી નવા વૈશ્વિક સંતુલન તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આ પરિવર્તન વચ્ચે અમેરિકાની ભૂમિકા પણ ઘણા સ્તરે જટિલતા ઊભી કરી રહી છે. CDSએ ભાર મૂકાતા કહ્યું કે મજબૂત અને લચીલું અર્થતંત્ર કોઈપણ દેશની રાષ્ટ્રીય શક્તિનો પાયો હોય છે. આર્થિક અને વ્યાપારિક સુરક્ષા પણ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાનો એક મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ છે. સ્થિર વિકાસ અને ટકાઉ પ્રગતિ માટે મજબૂત અર્થતંત્ર જરૂરી છે. બાહ્ય પ્રભાવોથી સુરક્ષા ત્યારે જ શક્ય છે જ્યારે દેશની આંતરિક પરિસ્થિતિ મજબૂત હોય અને તેનો આર્થિક આધાર સ્થિર રહે.

જનરલ ચૌહાણે કહ્યું કે ભારત જેવા વૈવિધ્યસભર દેશમાં સામાજિક અને આંતરિક સુરક્ષાને હલકામાં નહીં લઈ શકાય. આપણો દેશ બહુભાષી, બહુધાર્મિક અને બહુજાતીય છે, એટલે સામાજિક એકતા બનાવી રાખવી ખૂબ જ જરૂરી છે. સામાજિક સુરક્ષા વ્યવસ્થામાં આંતરિક સુરક્ષાને પણ મહત્ત્વપૂર્ણ સ્થાન મળવું જોઈએ.  તેમણે ચેતવણી આપી હતી કે જો ભારત આંતરિક રીતે નબળું પડશે, તો બાહ્ય જોખમો વધુ અસરકારક થઈ જશે.

જનરલ ચૌહાણે કહ્યું કે જો ચીન, પાકિસ્તાન અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે કોઈપણ પ્રકારનો રણનીતિક સહયોગ થશે, તો તેની સીધી અસર ભારતની સુરક્ષા પર પડશે. આ ત્રણ દેશોના સામાન્ય હિતો ભારત સામે રણનીતિક પડકાર બની શકે છે, ખાસ કરીને જ્યારે બાંગ્લાદેશમાં રાજકીય પરિસ્થિતિ અસ્થિર હોય અને તેના પૂર્વ વડાપ્રધાન શેખ હસીનાએ ભારતમાં આશ્રય લીધો હોય.’

CDSએ મે 2025માં થયેલા 'ઓપરેશન સિંદૂર'નો ઉલ્લેખ કરતા કહ્યું કે, આ પહેલી ઘટના હતી જ્યારે બે પરમાણુ સંપન્ન દેશો ભારત અને પાકિસ્તાન સીધા લશ્કરી સંઘર્ષમાં સામેલ હતા. આ સંઘર્ષમાં, ભારતે પાકિસ્તાનના પરમાણુ ધમકીઓને ખોટા સાબિત કર્યા અને આ વિશ્વ માટે એક પાઠ છે કે કોઈપણ દેશ પરમાણુ ભય બતાવીને પોતાની હરકતો છુપાવી નહીં શકો.

CDSએ વધુમાં કહ્યું કે, હવે યુદ્ધની રીતો બદલાઈ ચૂકી છે. યુદ્ધ હવે માત્ર સરહદ પર જ લડવામાં આવતા નથી, પરંતુ સાયબર હુમલાઓ, ઇલેક્ટ્રોનિક હથિયારો, ડ્રોન, મિસાઇલો અને હાઇપરસોનિક હથિયારો દ્વારા પણ લડવામાં આવે છે. દુનિયા પાસે આ બધા મોરચે અત્યાર સુધી સંપૂર્ણ રક્ષા પ્રણાલી નથી, એટલે ભારતે દરેક સ્તરે પોતાની તૈયારીઓ વધારવી પડશે.’