કેટલા મજબૂત થશે ભારત અને રશિયાના સંબંધો? સમજો સંપૂર્ણ ગણિત

ભારત અને રશિયાના સંબંધો દાયકાઓ જૂના છે. બંને દેશો વચ્ચે રાજકીય અને વ્યાપારિક સંબંધો લગભગ 78 વર્ષથી મજબૂત રહ્યા છે. કેટલીક અલગ-અલગ ઘટનાઓને બાદ કરતા રશિયા હંમેશા ભારતની પડખે રહ્યું છે. આ સંદર્ભમાં વૈશ્વિક તણાવના વાતાવરણ વચ્ચે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન બે દિવસની મુલાકાત માટે ભારત આવ્યા છે. ચાલો બંને દેશો માટે આ મુલાકાતનું મહત્ત્વ જાણીએ.

સરકારી સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ મુલાકાત આર્થિક સહયોગને નોંધપાત્ર રીતે મજબૂત બનાવશે. રાષ્ટ્રપતિ પુતિન ઉદ્યોગપતિઓના મોટા જૂથ સાથે પ્રવાસ કરી રહ્યા છે. ભારત રશિયા સાથે તેની વેપાર ખાધ સુધારવાની આશા રાખે છે. રશિયામાં ભારતીય નિકાસ વધારવા માટે ઘણા પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. ફાર્માસ્યુટિકલ્સ, ઓટોમોબાઇલ્સ, દરિયાઈ ઉત્પાદનો અને કૃષિ ઉત્પાદનો પર ખાસ ધ્યાન આપવામાં આવી રહ્યું છે. પુતિનની ભારત મુલાકાતથી ભારતીય વ્યવસાયોને વેગ મળવાની અપેક્ષા છે. આ ઉપરાંત ભારતીય વ્યવસાયો અને ઉત્પાદનોને મોટું બજાર મળશે, અને તેનાથી રોજગારીનું સર્જન થવાની અપેક્ષા છે. જો કૃષિ ક્ષેત્રમાં કોઈ સોદો થાય છે, તો ભારતીય ખેડૂતોને પણ ફાયદો થશે.

બંને દેશો વચ્ચે શિપિંગ, આરોગ્યસંભાળ, ખાતર અને કનેક્ટિવિટી ક્ષેત્રોમાં અનેક કરારો અને MoU થવાની અપેક્ષા છે. લોકો વચ્ચે સંબંધો, મોબિલિટી પાર્ટનરશિપ, સંસ્કૃતિ અને વૈજ્ઞાનિક સહયોગમાં પણ સહયોગ વધશે. ભારત સરકારના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત રશિયા પાસેથી 23 વધુ S-400 રેજિમેન્ટ ખરીદી શકાય છે. નવા S-400 સોદામાં બંને દેશો વચ્ચે 50% સુધી ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફરનો પણ સમાવેશ થઈ શકે છે. આ સોદાનું કુલ મૂલ્ય 18,000 થી 24,000 કરોડ રૂપિયાની વચ્ચે હોઈ શકે છે.

સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ભારત IAF માટે Su-57 પાંચમી પેઢીના ફાઇટર એરક્રાફ્ટ પર ચર્ચા કરશે. ભારત અને રશિયા સંયુક્ત ઉત્પાદન અને ટેકનોલોજી ટ્રાન્સફરને આગળ ધપાવશે. ભારત સરકાર 35,000-40,000 કરોડ રૂપિયાની અંદાજિત કિંમતના 2-3 સ્ક્વોડ્રન પણ ખરીદી શકે છે. HAL સંભવિત SU-57 સોદામાં પણ સામેલ થઈ શકે છે, જે ભારતના સંરક્ષણ ક્ષેત્રને વધુ મજબૂત બનાવશે.

ભારત અને રશિયા 2030 સુધીમાં દ્વિપક્ષીય વેપારને $100 બિલિયન સુધી વધારવાનું લક્ષ્ય ધરાવે છે. તેમનો વેપાર 2021માં આશરે $13 બિલિયનથી વધીને 2024-25 માં આશરે $69 બિલિયન થવાની ધારણા છે, જે લગભગ સંપૂર્ણપણે ભારતીય ઉર્જા આયાત પર આધારિત છે. ભારતીય વેપાર મંત્રી પિયુષ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે ભારત નિકાસમાં વૈવિધ્યીકરણ કરવા અને ઓટોમોબાઈલ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ માલ, ડેટા-પ્રોસેસિંગ સાધનો, ભારે મશીનરી, ઔદ્યોગિક ઘટકો, કાપડ અને ખાદ્ય પદાર્થોનું વેચાણ વધારવા માંગે છે.

પિયુષ ગોયલે કોન્ફરન્સમાં જણાવ્યું હતું કે રશિયામાં ઔદ્યોગિક માલ અને ગ્રાહક ઉત્પાદનોની ભારે માંગ છે, જે ભારતીય વ્યવસાયો માટે ઘણી વણખેડાયેલી તકો રજૂ કરે છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે આપણે આપણા વેપારને વધુ વૈવિધ્યીકરણ કરવાની અને રશિયા અને ભારત વચ્ચે તેને વધુ સંતુલિત કરવાની જરૂર છે.