જો કોઈ ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના ખાતામાં જમા થયેલ તમામ નાણાં તેના દ્વારા કરાયેલા નોમિનીને આપવામાં આવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિએ એક કરતા વધુ નોમિની બનાવ્યા હોય, તો તે બધા નોમિનીઓને સમાન રકમ આપવામાં આવે છે.બેંક એકાઉન્ટ, ડીમેટ એકાઉન્ટ અથવા અન્ય કોઈપણ નાણાકીય ખાતા માટે નોમિની બનાવવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તમે એ પણ નોંધ્યું હશે કે જ્યારે તમે ખાતું ખોલાવવા માટે બેંકમાં ગયા હતા, ત્યારે બેંક કર્મચારીએ તમને નોમિની બનાવવા માટે કહ્યું હશે. નોમિનીનું નામ, ખાતાધારક સાથે સંબંધ, ઉંમર, સરનામું વગેરે જેવી માહિતી બેંક ખાતામાં લેવામાં આવે છે. સૌપ્રથમ તો આપણે જાણીશું કે બેંક ખાતા માટે નોમિની બનાવવું શા માટે આટલું મહત્વનું છે, આ પછી આપણે એ પણ જાણીશું કે જો કોઈ વ્યક્તિના બેંક ખાતા માટે નોમિની બનાવવામાં આવ્યું નથી, તો તેના મૃત્યુ પછી, પૈસા કોની પાસે જમા થશે. તેનો હિસાબ આપવામાં આવે?
જો કોઈ ખાતાધારકનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના ખાતામાં જમા થયેલ તમામ નાણાં તેના દ્વારા કરાયેલા નોમિનીને આપવામાં આવે છે. જો કોઈ વ્યક્તિએ એક કરતા વધુ નોમિની બનાવ્યા હોય, તો તે બધા નોમિનીઓને સમાન રકમ આપવામાં આવે છે. ઘણી બેંકો એવી સુવિધા પણ આપી રહી છે જેમાં તમે એક કરતા વધુ નોમિની બનાવી શકો છો અને એ પણ જણાવી શકો છો કે તમારા મૃત્યુ પછી કઈ વ્યક્તિને કેટલો શેર આપવો છે.
ઉદાહરણ તરીકે, અરવિંદે તેની પત્ની, માતા અને બહેનને તેના બેંક ખાતા માટે નોમિની બનાવ્યા છે. જો કોઈ કારણસર અરવિંદનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના બેંક ખાતામાં જમા તમામ પૈસા તેની પત્ની, માતા અને બહેનમાં સમાન રીતે વહેંચવામાં આવશે. બીજી તરફ કરણે પોતાના બેંક ખાતા માટે 3 લોકોને નોમિની પણ બનાવ્યા છે. પરંતુ નોમિનેશન કરતી વખતે કરણે ઉલ્લેખ કર્યો છે કે તેના મૃત્યુ બાદ તેના ખાતામાં જમા રકમમાંથી 50 ટકા રકમ તેની પત્નીને અને 25-25 ટકા તેની માતા અને બહેનને આપવી જોઈએ. આવી સ્થિતિમાં, જો કરણનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના ખાતામાં જમા કરાયેલા 50 ટકા પૈસા તેની પત્નીને જશે, જ્યારે 25-25 ટકા તેની માતા અને બહેનને આપવામાં આવશે.
જો કોઈ નોમિની ન હોય તો ખાતામાં જમા પૈસા કોને મળશે?
જો કોઈ વ્યક્તિએ તેના બેંક ખાતા માટે કોઈ નોમિની ન કરાવ્યું હોય, તો તેના મૃત્યુ પછી, તેના ખાતામાં જમા થયેલ તમામ નાણાં તેના કાનૂની વારસદારને આપવામાં આવશે. પરિણીત વ્યક્તિના કાનૂની વારસદારો તેની પત્ની, બાળકો અને માતા-પિતા છે. જો મૃત ખાતાધારક અપરિણીત હોય તો તેના માતા-પિતા, ભાઈ-બહેન તેના કાનૂની વારસદાર તરીકે દાવો કરી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જો નોમિની બનાવવામાં ન આવે તો ઘણી બધી પેપરવર્ક કરવામાં આવે છે.
પૈસા કેવી રીતે મેળવવું
જો કોઈ ખાતાધારકનું અવસાન થયું હોય અને તેણે તેના બેંક ખાતા માટે નોમિની ન કરાવ્યું હોય, તો તેના ખાતામાં જમા થયેલ તમામ નાણાં તેના કાનૂની વારસદારને આપવામાં આવશે. આ માટે કાયદાકીય વારસદારે કેટલાક મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો સાથે બેંક શાખામાં જવું પડશે. જરૂરી દસ્તાવેજો મૃત ખાતાધારકનું મૃત્યુ પ્રમાણપત્ર, કાનૂની વારસદારનો ફોટો, KYC, અસ્વીકરણ પત્ર પરિશિષ્ટ-A, ક્ષતિપૂર્તિના પત્ર પરિશિષ્ટ-C હશે.