અતુલ સુભાષની આત્મહત્યા, પુરૂષ કમિશન બનાવવાની માંગ ફરી ઉઠી, પુરૂષો પર હિંસાના આંકડા ચોંકાવનારા

એમાં કોઈ શંકા નથી કે ભારતમાં મહિલાઓ વિરુદ્ધના ગુનાઓ દર વર્ષે વધી રહ્યા છે, પરંતુ આપણી આસપાસ એવા પુરુષોની કોઈ કમી નથી જેઓ ઉત્પીડનનો ભોગ બને છે. બેંગલુરુ એઆઈ એન્જિનિયર અતુલ સુભાષની આત્મહત્યાએ આ અવગણના કરાયેલા મુદ્દાને ફરી ચર્ચાના કેન્દ્રમાં લાવી દીધો છે. પ્રશ્ન એ છે કે શું ભારતને મહિલા આયોગ જેવા રાષ્ટ્રીય પુરૂષ આયોગની જરૂર છે?શું ભારતને પુરુષો માટે રાષ્ટ્રીય આયોગની જરૂર છે? જ્યારે પણ માણસ પરના અત્યાચારની દર્દનાક કહાની પ્રકાશમાં આવે છે ત્યારે આ પ્રશ્ન હેડલાઇન્સમાં આવે છે. તાજેતરમાં, બેંગલુરુના એઆઈ એન્જિનિયર અતુલ સુભાષની આત્મહત્યાએ આ ચર્ચાને ફરીથી વેગ આપ્યો છે.

પત્નીના ખોટા મુકદ્દમા, ઘરેલું ઝઘડા અને સાસરિયાઓ તરફથી થતી હેરાનગતિથી કંટાળીને અતુલે આત્મહત્યા કરી લીધી હતી. મૃત્યુ પહેલા બનાવેલા વીડિયોમાં તેણે ગંભીર આરોપ લગાવ્યા છે. પોલીસે પત્ની નિકિતા સિંઘાનિયા સહિત ચાર લોકો વિરુદ્ધ કેસ નોંધ્યો છે. આપણો સમાજ ઘરેલું હિંસા અને મહિલાઓ પર થતી હિંસા સામે જાગૃત છે અને આ માટે કડક કાયદા પણ બનાવવામાં આવ્યા છે.

પરંતુ પુરૂષો પર થતા અત્યાચારોની એટલી અવગણના કરવામાં આવે છે કે સમાજ કે કાયદો તેમને જોઈ શકતો નથી. જે રીતે મહિલા આયોગે લાખો મહિલાઓને ન્યાય અપાવવામાં મદદ કરી છે, તે જ રીતે પુરુષોને પણ તેમના મંતવ્યો વ્યક્ત કરવા માટે પ્લેટફોર્મ મળવું જોઈએ? ચાલો સમજીએ કે ભારતમાં શા માટે મેન્સ કમિશનની માંગ વધી રહી છે, શું ખરેખર પુરૂષ ઉત્પીડનના કેસોમાં વધારો થયો છે અને અન્ય દેશોની સ્થિતિ શું છે?

નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ બ્યુરો (NCRB)ના ડેટા અનુસાર, દેશમાં પુરૂષોની આત્મહત્યાનો દર મહિલાઓ કરતા બમણાથી વધુ છે. આની પાછળના ઘણા કારણો પૈકી, પુરુષો પણ ઘરેલુ હિંસાનો શિકાર હોવાનું કહેવાય છે. જો આપણે 2021 માં પ્રકાશિત NCRB ડેટા પર વિશ્વાસ કરીએ તો, સમગ્ર દેશમાં 1,64,033 લોકોએ આત્મહત્યા કરી છે. જેમાં 81,063 પરિણીત પુરૂષો અને 28,680 પરિણીત મહિલાઓનો સમાવેશ થાય છે. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે વર્ષ 2021 માં, લગભગ 33.2 ટકા પુરુષોએ પારિવારિક સમસ્યાઓના કારણે અને 4.8 ટકાએ લગ્ન સંબંધિત કારણોસર આત્મહત્યા કરી હતી.

નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે-5 (NFHS-5) ના ડેટા અનુસાર, 18 થી 49 વર્ષની 10 ટકા મહિલાઓએ ક્યારેય તેમના પતિ પર હાથ ઉઠાવ્યો છે, તે પણ જ્યારે તેમના પતિએ તેમના પર કોઈ હિંસા નથી કરી. તેમાંથી 11 ટકા મહિલાઓ એવી હતી કે જેમણે છેલ્લા એક વર્ષમાં પોતાના પતિ સામે હિંસા આચર્યાનું સ્વીકાર્યું હતું.

સેવ ઈન્ડિયન ફેમિલી ફાઉન્ડેશન અને માય નેશનના ઓનલાઈન સંશોધન મુજબ, 98 ટકા ભારતીય પતિઓએ તેમના ત્રણ વર્ષના સંબંધમાં ઓછામાં ઓછી એક વાર ઘરેલું હિંસાનો સામનો કર્યો છે. ઘણી સંસ્થાઓના સર્વે મુજબ મોટા ભાગના પુરૂષો સ્વાભિમાનને કારણે પોતાની પત્ની વિશે ફરિયાદ કરી શકતા નથી. જો કોઈ વ્યક્તિ પોલીસમાં ફરિયાદ કરવાની હિંમત દાખવે તો પણ પોલીસ તેને વારંવાર ધમકીઓ આપે છે.

2018 માં જ, યુપીમાં ભારતીય જનતા પાર્ટીના કેટલાક સાંસદોએ માંગ ઉઠાવી હતી કે રાષ્ટ્રીય મહિલા આયોગની તર્જ પર રાષ્ટ્રીય પુરૂષ આયોગ જેવી બંધારણીય સંસ્થાની રચના થવી જોઈએ. આ સાંસદોએ આ અંગે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને પત્ર પણ લખ્યો હતો. આ પત્ર લખનાર સાંસદ હરિનારાયણ રાજભરે તે સમયે દાવો કર્યો હતો કે તેમની પત્ની સાથે દુર્વ્યવહાર કરનારા ઘણા પુરુષો જેલમાં છે, પરંતુ કાયદાના એકતરફી વલણ અને સમાજમાં તેમની હાંસી ઉડાવવાના ડરને કારણે તેઓ જેલમાં નથી. તેમના પર થતા ઘરેલુ અત્યાચારો સામે અવાજ ઉઠાવી રહ્યા છે. ત્યારબાદ સુપ્રીમ કોર્ટમાં એક પિટિશન પણ દાખલ કરવામાં આવી હતી જેમાં ઘરેલું હિંસાથી પીડિત પરિણીત પુરુષોની આત્મહત્યાની ઘટનાઓને પહોંચી વળવા માર્ગદર્શિકા આપવા અને રાષ્ટ્રીય પુરૂષ આયોગની રચના કરવાની અપીલ કરવામાં આવી હતી. પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટે 2023માં તેની સુનાવણી કરવાનો ઇનકાર કરી દીધો હતો અને કહ્યું હતું કે અરજીમાં એકતરફી તસવીર રજૂ કરવામાં આવી છે.

પંચની રચના પાછળ શું છે તર્ક?

પુરૂષ પંચની માંગના સમર્થનમાં આપવામાં આવેલી દલીલોમાં સૌથી મોટી દલીલ એ છે કે મહિલાઓને સુરક્ષા આપવા માટે બનાવવામાં આવેલા કાયદાના દુરુપયોગને કારણે પુરૂષો પરેશાન થયા છે. આ કાયદાઓમાં, દહેજ કાયદો એટલે કે કલમ 498-A (BNS ની કલમ 85 અને 86) સૌથી અગ્રણી છે. આ વિભાગ પર વારંવાર પ્રશ્નો ઉભા થયા છે. ગયા મહિને જ, સુપ્રીમ કોર્ટે દહેજ ઉત્પીડનના કેસમાં પતિ અને તેના સંબંધીઓ સામે કાર્યવાહી કરવા સામે અદાલતોને ચેતવણી આપી હતી. કોર્ટે ઘરેલુ વિવાદોમાં ખોટા કેસોમાં ફસાવવા અંગે પણ ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી. આને ધ્યાનમાં રાખીને, પુરુષોની મદદ માટે, એક સ્વૈચ્છિક સંસ્થાએ 2016 માં 'સિફ' નામની એક એપ બનાવી હતી, જેના દ્વારા આવા પુરુષો તેમની પીડા નોંધી શકે છે. આ સંસ્થા આવા માણસોને કાયદાકીય મદદ પણ પૂરી પાડતી હતી.

માત્ર ભારતની જ નહીં પરંતુ વૈશ્વિક સમસ્યા છે

પુરુષો સામે ઘરેલું હિંસાનો મુદ્દો માત્ર ભારતીય સમસ્યા નથી. હકીકતમાં, વિશ્વના ઘણા દેશો આનાથી અછૂત નથી. યુનાઇટેડ કિંગડમના નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ ઓફિસના ડેટા (2022-2023) દર્શાવે છે કે ઘરેલુ હિંસાનો ભોગ બનેલા ત્રણમાંથી એક પુરુષ છે. ભૂતાનમાં, 2023માં નોંધાયેલા 788 કેસમાંથી 69 કેસમાં પુરૂષ પીડિતો સામેલ હતા. આ સંખ્યા દર વીતતા વર્ષ સાથે વધી રહી છે. અમેરિકા પણ આ મામલે પાછળ નથી. અમેરિકામાં લગભગ 44% પુરુષો તેમના જીવનકાળમાં ઓછામાં ઓછા એક વખત હિંસાનો ભોગ બન્યા છે. મેક્સિકોમાં, ઘરેલુ હિંસાનો ભોગ બનેલા લગભગ 25 ટકા પુરુષો છે. કેન્યા, નાઇજીરીયા અને ઘાના જેવા આફ્રિકન દેશોમાં, સ્ત્રીઓ ઘણીવાર તેમના ભાગીદારોને તેની બેરોજગારી અથવા ગરીબીનું કારણ કહીને મારતી હોય છે.