મહત્વાકાંક્ષી, ક્રૂર અને બેવડા ચહેરાવાળું…એ પાત્ર જેણે સત્તા માટે પોતાના હાથ લોહીથી રંગ્યા હતા, કોણ હતા લેડી મેકબેથ ? જેની કરાઈ મમતા બેનર્જી સાથે સરખામણી.

પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ સીવી આનંદ બોઝે મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જીની સરખામણી વિલિયમ શેક્સપિયરના પ્રખ્યાત નાટકના મહિલા પાત્ર લેડી મેકબેથ સાથે કરી છે. આવી સ્થિતિમાં એ સમજવું જરૂરી બની જાય છે કે લેડી મેકબેથ કોણ હતા? શા માટે મેકબેથ એક મજબૂત મહિલા તેમજ ક્રૂર અને અત્યંત મહત્વાકાંક્ષી મહિલા તરીકે જાણીતી છે. કોલકાતાની આરજી કાર મેડિકલ હોસ્પિટલમાં તાલીમાર્થી ડૉક્ટર પર બળાત્કાર અને હત્યાના મામલામાં મુખ્યમંત્રી મમતા બેનર્જી ચારે બાજુથી ઘેરાયેલા છે. આ ઘટનાને એક મહિનો થઈ ગયો છે પરંતુ વિરોધ કરી રહેલા ડોકટરો હજુ પણ રસ્તા પર ઉતરી રહ્યા છે. મામલો એ હદે વધી ગયો છે કે મમતા બેનર્જીના રાજીનામાની પણ ચર્ચા થઈ રહી છે. આ તમામ ઘટનાક્રમ વચ્ચે બંગાળના ગવર્નર સીવી આનંદ બોઝે મમતા બેનર્જીની સરખામણી નવલકથાકાર વિલિયમ શેક્સપિયરના પ્રખ્યાત મહિલા પાત્ર લેડી મેકબેથ સાથે કરી છે. આનંદ બોઝે મમતાને 'લેડી મેકબેથ ઓફ બંગાળ' ગણાવી હતી.

લેડી મેકબેથ વિલિયમ શેક્સપિયરના નાટક 'ધ ટ્રેજેડી ઓફ મેકબેથ'નું મુખ્ય પાત્ર છે. આ નાટકને મોટી દુર્ઘટના માનવામાં આવે છે. જેના પર વિશાલ ભારદ્વાજે ભારતમાં 'મકબૂલ' નામની ફિલ્મ પણ બનાવી હતી. આ નાટક દ્વારા શેક્સપિયર એ સંદેશ આપવા માંગે છે કે માણસની અનંત આકાંક્ષાઓ હંમેશા વિનાશક હોય છે જે સૌથી પહેલા માણસના મનને ભ્રષ્ટ કરે છે. જેમ લેડી મેકબેથ સાથે થાય છે. તેણીની મહત્વાકાંક્ષા, લોભ અને સત્તાની ભૂખ એટલી મહાન છે કે તે ખોટા પગલા લેવાથી ડરતી નથી. ખૂબ રક્તપાત થાય છે અને આખરે લેડી મેકબેથનું પતન થાય છે.

મેકબેથ નામ એક બહાદુર સ્કોટિશ જનરલ છે. લેડી મેકબેથ તેમની પત્ની છે. જ્યારે પણ આપણે લેડી મેકબેથના પાત્ર વિશે વાત કરીએ છીએ, ત્યારે ત્રણ ડાકણોની ભૂમિકાને અવગણી શકાય નહીં. રાજા મેકબેથને આ ડાકણો તરફથી ભવિષ્યવાણી મળે છે કે એક દિવસ તે સ્કોટલેન્ડનો રાજા બનશે. રાજા ડંકન સ્કોટલેન્ડનો રાજા હતો. લેડી મેકબેથ કિંગ મેકબેથને ડંકનની હત્યા કરવા સમજાવે છે જેથી તે પોતે સ્કોટલેન્ડની રાણી બની શકે. બંને ડંકનના બે ચેમ્બરલેન્સને નશામાં લેવાની યોજના ધરાવે છે જેથી તેઓ બેભાન થઈ જાય. યોજના સાથે કે બીજા દિવસે સવારે તેઓ ચેમ્બરલેનને હત્યા માટે ફસાવશે. જ્યારે ડંકન સૂતો હતો, ત્યારે મેકબેથ તેના પર છરી વડે હુમલો કરે છે અને તેને મારી નાખે છે. તે પછી, મેકબેથ પોતાનું જૂઠ છુપાવવા માટે ઘણી વધુ હત્યાઓ કરે છે.

ઘણા લોકો દાવો કરે છે કે લેડી મેકબેથ કિંગ મેકબેથ કરતાં મોટી ખલનાયક છે કારણ કે તેણીએ વાસ્તવિક હત્યા ન કરી હોવા છતાં, તેણીએ તેની મહત્વાકાંક્ષાઓને પૂર્ણ કરવા માટે કિંગ મેકબેથને હત્યા કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા હતા. આ કારણથી લેડી મેકબેથને મેકબેથ કરતાં વધુ ક્રૂર કહેવાય છે. જ્યારે કિંગ મેકબેથ દોષિત લાગે છે અથવા પીછેહઠ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે, ત્યારે લેડી મેકબેથ તેના પુરુષત્વ પર પણ સવાલ ઉઠાવવાનું શરૂ કરે છે. જો કે, સમય જતાં, અપરાધ કરવાં પર લેડી મેકબેથ પર કાબૂ મેળવે છે. તેને ખરાબ સ્વપ્નો આવે છે. નાટકમાં આનાથી સંબંધિત એક ખૂબ જ પ્રખ્યાત દ્રશ્ય છે જેમાં લેડી મેકબેથને લાગે છે કે તેના હાથ હજુ પણ લોહીથી ખરડાયેલા છે અને તે તેને વારંવાર ધોવે છે પરંતુ તેના હાથ પરનું લોહી સાફ કરી શકાતું નથી. ધીમે-ધીમે તેની માનસિક સ્થિતિ ખરાબ થતી જાય છે. અને તેનો અપરાધ આખરે તેને આત્મહત્યા કરવા તરફ દોરી જાય છે. તે પાગલ થઈ જાય છે અને પોતાનો જીવ લે છે.